مجله پارسي نامه - علوم و معارف قرآني

باز هم اميد واهي

Sat, 03 Nov 2018 18:41:00 GMT

بسم الله الرحمن الرحيم

وَلَنْ تَرْضَى? عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى? حَتَّى? تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ? قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى? ? وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ? مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

هرگز يهود و نصارى از تو راضى نخواهند شد تا (بطور كامل تسليم خواسته هاى آنها شوىو) از آئين (تحريف يافته) آنان پيروى كنى بگو هدايت تنها هدايت الهى است، و اگر از هوىو هوسهاى آنها پيروى كنى، بعد از آنكه آگاه شدهاى هيچ سرپرست و ياورى از ناحيه خدابراى تو نخواهد بود.

اگر اين آيه از قرآن کريم را سرلوحه روابط با اروپاييان و آمريکاييان قرار دهيم و حرف خدا را باور داشته باشيم، نه به برجام و نه fatf و نه وعده ها و معاهدات بين المللي ديگر، به هيچکدام دل نمي بنديم.

خوب است مردم و بويژه مسئولين بدانند که از دل بستن به بيگانگان -چه اروپا و چه آمريکا- و دل خوش کردن به وعده ها و قراردادهاي آنان چيزي عايدمان نخواهد شد جز اتلاف وقت و تضييع حقوق ملت و بعضا تضعيف موقعيتها و تحريف در دين و مسائل ديني.

آيا وقت آن نرسيده است که مسئولين بيانات رهبر فرزانه و عاقبت انديشمان را سرلوحه امور قرار دهند و به آن اعتماد کنند؟ اصلا آيا با خود انديشيده اند که چرا چند سال است مقام معظم رهبري مدظله العالي شعار سال را مکرر مرتبط با اقتصاد و در راستاي تقويت اقتصاد ملي معرفي مي کنند؟ آيا اگر در اين مدت به جاي دلخوش کردن به وعده هاي تو خالي و اتلاف وقت در مذاکرات پي در پي، به اقتصاد ملي به طور جدي و بنيادي توجه مي کردند، باز هم وضعيت معيشت و اشتغال در جامعه ما اينگونه مي بود؟!

کاش مسئولين مربوطه بيش از اين عقل خود را به کار گيرند و براي رفع مشکلات کنوني با تکيه بر توان داخلي وارد عمل شوند و حداقل از اين پس و پس از برجام و شايد چندين برجام ديگر، به مردم و خودشان اميد واهي ندهند.

تفسيرسوره کهف براساسِ«متنِ عربي کتابِ اَلميزان»

Sat, 03 Nov 2018 18:20:00 GMT

نسيم معرفت

تفسير سوره کهف بر اساسِ« متنِ عربي کتابِ اَلميزان جلد 13.علامه طباطبايي»+قسمت اول

با ترجمه و توضيح مختصر از استاد سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْکِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجَا (1) قَيِّمًا لِيُنْذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِنْ لَدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا (2) مَاکِثِينَ فِيهِ أَبَدًا (3) وَيُنْذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا (4) مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَلا لآبَائِهِمْ کَبُرَتْ کَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ إِنْ يَقُولُونَ إِلا کَذِبًا (5) فَلَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَفْسَکَ عَلَى آثَارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهَذَا الْحَدِيثِ أَسَفًا (6) إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الأرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلا (7) وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا (8)

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

حمد مخصوص خدايى است که اين کتاب (آسمانى) را بر بنده(برگزيده)اش نازل کرد، و هيچ گونه کژى و کجي و انحرافي در آن قرار نداد. (1)در حالى که ثابت و مستقيم و نگاهبان کتابهاى (آسمانى) ديگراست . تا (بدکاران را) از عذاب شديد او بترساند . و مؤمنانى را که کارهاى شايسته انجام مي دهند، بشارت دهد که پاداش نيکويى براى آنهاست. (2)(همان بهشت بَرين و بالا) که جاودانه در آن خواهند ماند. (3)و (نيز) آنها را که گفتند: «خداوند، فرزندى (براى خود)انتخاب کرده است‏»، انذار کند. (4)نه آنها (هرگز) به اين سخن يقين دارند، و نه پدرانشان . سخن بزرگى از دهانشان خارج مي شود . آنها فقط دروغ مي گويند. (5)گويى مي خواهي بخاطر اعمال آنان، خود را از غم و اندوه هلاک کنى اگر به اين گفتار ايمان نياورند . (6)ما آنچه را روى زمين است زينت آن قرار داديم، تا آنها رابيازماييم که کدامينشان بهتر عمل مي کنند. (7)(ولى) اين زَرق و برقها پايدار نيست، و ما (سرانجام) قِشر روى زمين را خاک بى گياهى قرار مي دهيم. (8)

* اَلسُّورَةُ تَتَضَمَّنُ الدَّعوَةَ إِلَى الأِعتِقادِ الحَقِّ وَ العَمَلِ الصّالِحِ بِالأِنذارِ وَ التَّبشيرِ کَما يُلَوِّحُ إِلَيهِ مَا افتُتِحَت بِهِ مِنَ الآيَتَينِ وَ مَا اختُتِمَت بِهِ مِن قَولِه ِ تَعالى: «فَمَنْ کانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً». سوره کهف با انذار(تهديد) و تبشير(بشارت) ، به اعتقاد و باور و عقيده حق و عمل صالح دعوت مى کند به گونه اي که محتواي دو آيه اول از اين سوره به اين مطلب مذکور (اعتقاد و باور و عقيده حق و عمل صالح) ،اشاره مي کند و همچنين آخرين آيه از اين سوره (آيه 110) که مى فرمايد «فَمَنْ کانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً» به مطلبي که ذکر شده اشاره دارد .

* وَ فيها مَعَ ذلِکَ عِنايَةُُ بالِغَةُُ بِنَفيِ الوَلَدِ کَما يَدُلُّ عَلى ذلِکَ تَخصيصُ إِنذار ِ القائِلينَ بِالوَلَدِ بِالذِّکرِ ثانِياََ بَعدَ ذِکرِ مُطلَقِ الأِنذارِ أَوَّلاََ أَعني وُقُوعَ قَولِهِ: «وَيُنذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا» بَعدَ قَولِهِ: «لِّيُنذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِن لَّدُنْهُ». و در اين سوره مسأله نفى فرزند داشتن خدا مورد عنايت و توجه زيادى واقع شده است به گونه اي که نخست همه مردم و بدکاران را به طور مطلق و به نحو عموم انذار مي کند و بعد دوباره تهديد و انذار را به کسانى اختصاص مى دهد که براى خدا فرزند قائل شده اند، يعنى بعد از آنکه در آيه دوم به نحو عام مى فرمايد: «لِّيُنذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِن لَّدُنْهُ» مجدّدا در آيه سوم به نحو خاص مى فرمايد: «وَيُنذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا».و به عبارت ديگر خداوند با انذارِ عام و خاص در آيات دوم و سوم از سوره کهف ، نفي فرزند داشتن خدا را مورد توجه و عنايت قرار داده است .

* فَوَجهُ الکَلامِ فيها إِلَى الوَثَنِيّينَ القائِلينَ بِبُنُوَّةِ المَلائِکَةِ وَ الجِنَّ و َ المُصلِحينَ مِنَ البَشَرِ وَ النَّصارَى القائِلينَ بِبُنُوَّةِ المَسيحَ (عَلَيهِِ السَّلامُ) وَ لَعَلَّ اليَهُودَ يُشارِکُونَهُم فِيهِ حَيثُ يَذکُرُ القُرآنُ عَنهُم أَنَّهُم قالُوا: عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ (سوره توبه آيه 30) .

پس در اين آيه شريفه روى سخن با دوگانه پرستان و بت پرستان است که قائل به فرزندى ملائکه و جن و مُصلحين بشر براى خدا هستند، و همچنين خطاب به نَصارى (مسيحيان) است که قائل به فرزندى مسيح (عَلَيهِِ السَّلامُ) براى اويند و بعيد نيست که يهود هم در مسئله اِتِّخاذِ وَلَد و فرزند براي خدا با آنها ( بت پرستان و نَصاري) شريک و هم عقيده باشند چون خود قرآن از يهود نقل کرده که آنها گفته اند : عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ . عزير پسر خدا است .(سوره توبه آيه 30)

* وَ غَيرُ بَعيدِِ أَن يُقالَ إِنَّ الغَرَضَ مِن نُزُولِ السُّورَةِ ذِکرُ القِصَصِ الثَّلاثِ العَجيبَةِ الَّتي لَم تُذکَر فِي القُرآنِ الکَريمِ إِلّا فِي هذِهِ السُّورَةِ وَ هِيَ قِصَّةُ أَصحابِ الکَهفِ وَ قِصَّةُ مُوسى وَ فَتاهُ فِي مَسيرِهِما إِلَى مَجمَعِ البَحرَينِ وَ قِصَّةُ ذِي القَرنَينِ ثُمَّ استُفيدَ مِنها ما استُفرِغَ فِي السُّورَةِ مِنَ الکَلامِ فِي نَفيِ الشَّريکِ وَ الحَثِّ عَلَى تَقوَى اللهِ سُبحانَهُ.

وَ السُّورَةُ مَکِّيَّةُُ عَلى ما يُستَفادُ مِن سِياقِ آياتِها وَ قَدِ استُثنِيَ مِنها قَولُهُ: «وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ . «اَلآيَةَ» وَ سَيَجيءُ ما فِيهِ مِنَ الکَلامِ.

و بعيد نيست گفته شود که غرض و هدف از نزول اين سوره بيان و ذکر سه داستان شگفت انگيز مي باشد که در قرآن کريم جز در اين سوره ذکر نشده است و آن ها عبارتند از 1- قصّه و ماجراي اصحاب کَهف 2- داستان موسى و آن جوانى که در مسيرشان به سمتِ مَجمَعُ البَحرَين همراهش بود(تا حضرت موسي ع در آنجا براساس نشانه هايي که از طرف خدا داشت به حضرت خضر برسد و به شاگرديش نائل آيد و از محضرش بهره مند گردد) 3- حکايت و ماجراي ذِى القَرنين . و سپس از اين سه داستان استفاده مي شود که نهايت چيزي که کوشش شده در اين سوره عبارت است از اثبات و بيان نفى شرک و شريک براي خدا و تشويق بر تقوى و ترس از خداوند است.

و اين سوره به طورى که از سياق آياتش استفاده مى شود از سوره هاي مکّي محسوب مي گردد اما آيه 28 سوره کهف يعني آيه «وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ...» طبق نظر برخي از مفسرين از مکّي بودن استثناء شده است و جزء آيات مکّي نمي باشد و به زودى در باره اين آيه بحث خواهيم کرد. («اَلآيَةَ» يعني ادامه آيه را دنبال کنيد)

* قَولُهُ تَعالى: اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْکِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجَا (1) قَيِّمًا.

اَلعَِوَجُ بِفَتحِ العَينِ وَ کَسرِها : اَلأِنحِرافُ ، قالَ فِي المَجمَعِ : اَلعَوَجُ بِالفَتحِ فِيما يُرى کَالقَناةِ وَ الخَشَبَةِ وَ بِالکَسرِ فِيما لا يُرى شَخصاََ قائِماََ کَالدّينِ وَ الکَلامِ. اِنتَهى.

کلمه «اَلعَِوَجُ» - به فتح عين و به کسر آن - به معناى انحراف است. مرحوم طبرسي صاحب کتابِ مجمع البيان مى گويد : اَلعَوَجُ - به فتح عين - در مورد کجى و انحرافي است که محسوس و قابل مشاهده مي باشند مانند کجي و انحراف نيزه و چوب و کلمه «اَلعِوَجُ» -به کسر عين- در مورد کجي و انحرافي است که ناديدنى است . ( انحراف در چيزي که به صورت يک شئ و يک شخص قائم و استوار ديده نمي شود در حالي که در واقع بايد به صورت يک شئِ قائم و استوار ديده شود) .مانند انحراف و کجي در دين و اعتقادات و انحراف در کلام و سخن . ( دين و کلام بايد از نظر عقل و منطق و قواعد ... قائم و استوار باشند و اگر چنين نباشند دچار کجي و انحراف هستند و اينگونه انحراف ها با چشم بصيرت و دقت هاي عقلي و فکري و ... قابل درک است ) . (اِنتَهى : يعني اِنتَهي کَلامُهُ يعني پايان يافت کلام و سخنِ صاحب مجمع البيان در باره معناي کلمه«اَلعَِوَج» )

* وَ لَعَلَّ المُرادُ بِما يُرى وَ ما لا يُرى ما يَسهُلُ رُؤيَتُهُ وَ ما يُشکِلُ کَما ذَکَرَهُ الرّاغِبُ فِي المُفرَداتِ بِقَولِهِ: اَلعَوَجُ - بِالفَتحِ - يُقالُ فيما يُدرَکُ بِالبَصَرِ سَهلاََ کَالخَشَبِ المُنتَصَبِ وَ نَحوِهِ . وَ العِوَجُ - بِالکَسرِ - يُقالُ فيما يُدرَکُ بِالفِکرِ وَ البَصيرَةِ کَما يَکُونُ فِي أَرضِِ بَسيط ِِ يُعرَفُ تَفاوُتُهُ بِالبَصيرَةِ وَ کَالدّينِ وَ المَعاشِ . اِنتَهى.

فَلا يَرِدُ عَلَيهِ ما فِي قَولِهِ تَعالى: « لاتَري‏ فيها عِوَجاً - بِکَسرِ العَينِ -وَ لا أَمْتاً »: طه: 107 فَافهَمْ.

و شايد منظور ازانحرافِ مرئى و ديدني آن است که انحرافش به سهولت و آساني ديده مى شود و مقصود از انحرافِ نامرئى و ناديدني آن است که کجي و انحرافش به آسانى مشاهده نمي شود کما اينکه راغب اصفهاني در مفرداتش چنين گفته است: (اَلعَوَجُ ) -به فتحِ عين- کجى ها و انحراف هايي را گويند که با چشمِ سَر به آسانى ديده مى شوند، مانند کجى چوبى که در زمين نصب شده باشد ولى (اَلعِوَجُ ) -به کسرِ عين- به کجى هائى گفته مي شود که با تفکر و دقت نظر و با بصيرت و بينش تشخيص داده مى شوند، مانند انحراف و اِنحِنايى که در زمين هموار و مسطح است که تفاوت و کمي و زيادي و پستي و بلندي و کجي و انحرافش را متخصصين و کارشناسان با کارشناسي دقيق مى توانند بفهمند و تشخيص دهند، و نيز مانند انحراف در دين و زندگى ( کجي و انحراف در دين و زندگي را نيز متخصصين و کارشناسان با کارشناسي دقيق مى توانند بفهمند. برخي ها يک عمر از نظر دين و زندگي در کجراهه و کجي و انحراف بسر مي برند و عقيده و روش زندگي خويش را درست مي پندارند و حتي ممکن است به حسب ظاهر مقبول ديگران باشند ولي با دقت نظر مي توان دريافت که از نظر عقيده و دين و روش زندگي در خطا و انحرافند!!! )

پس طبق معنايي که راغب اصفهاني در باره کلمه (اَلعِوَجُ) بيان نموده است ديگر اشکال و ايرادي به آيه شريفه « لاتَري‏ فيها عِوَجاً - بِکَسرِ العَينِ -وَ لا أَمْتاً » وارد نمى شود - دقت بفرمائيد. (در اين آيه شريفه ممکن است اشکال و ايراد شود که (عِوَجاً) و (أَمْتاً) به يک معنا است و با وجود کلمه (عِوَجاً) نيازي به کلمه (أَمْتاً) نيست ؟ در پاسخ گفته مي شود که با توجه به معنايي که راغب اصفهاني درباره کلمه «عِوَج» گفته است مي توان دريافت که مراد از (عِوَجاً) کجي و انحرافي است که با دقت نظر فهميده مي شود (انحراف و کجي غير ظاهري) و مراد از ( أَمْتاً) ناهمواري و پستي و بلندي و کجي و انحراف ظاهري است . پس اين دو کلمه به يک معنا نيستند بلکه هر يک به يک مرتبه اي از انحراف و کجي اشاره دارد .

* وَ قَد افتَتَحَ «تَعالى» اَلکَلامَ فِي السُّورَةِ بِالثَّناءِ عَلى نَفسِهِ بِما نَزَّلَ عَلى عَبدِهِ قُرآناََ لا اِنحِرافَ فِيهِ عَنِ الحَقِّ بِوَجهِِ وَ هُوَ قَيِّمُُ عَلى مَصالِحِ عِبادِه ِ فِي حَياتِهِمُ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ فَلَهُ کُلُّ الحَمدِ فِيما يَتَرَتَّبُ عَلى نُزُولِهِ مِنَ الخَيراتِ وَ البَرَکاتِ مِن يَومِِ نَزَلَ إلى يَومِ القِيامَةِ فَلا يَنبَغي أَن يَرتابَ الباحِثُ النّاقِدُ أَنَّ ما فِي المُجتَمَعِ البَشَري مِنَ الصَّلاحِ وَ السَّدادِ مِن بَرَکاتِ ما بَثَّهُ الأَنبِياءُ الکِرامُ مِنَ الدَّعوَةِ إِلَى القَولِ الحَقِّ وَ الخُلقِ الحَسَنِ وَ العَمَلِ الصّالِحِ وَ أَنَّ ما يَمتازُ بِهِ عَصرُ القُرآنِ فِي قُرُونِهِ الأَربَعَةِ عَشَرَ عَمّا تَقَدَّمَهُ مِنَ الأَعصارِ : مِن رَقِيِّ المُجتَمَعِ البَشَري وَ تَقَدُّمِهِ فِي عِلمِِ نافِعِِ أو عَمَلِِ صالِحِِ ، لِلقُرآنِ فِيهِ أَثَرُهُ الخاصُّ وَ لِلدَّعوَةِ النَّبَوِيَّةِ فِيهِ أَياديهَا الجَميلَةِ (اَلجَليلَةِ) فَلِلّهِ فِي ذلِکَ الحَمدُ کُلُّهُ. وَ مِن هُنا يَظهَرُ أَنَّ قَولَ بَعضِهِم فِي تَفسيرِ الآيَةِ : يَعنِي : قُولُوا : اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ ... «إلَخ» لَيسَ عَلى ما يَنبَغِي.

خداوند مُتعال در اين سوره کلامش را با ثناء و ستايش و سپاسِ خود افتتاح و آغاز فرموده است و بدين گونه خود را ستوده که: قرآنى بر بنده اش نازل کرده که هيچ انحرافى از حق در آن نيست و آن کتاب ، قَيِّم و بپادارنده مصالحِ بندگانش در زندگى دنيا و آخرت است (و از عهده اين کار به خوبى برمى آيد) ، همه حمدها در رابطه با خيرات و برکاتي که از نزول قرآن از روز نزول تا روز قيامت ناشي مي شود و بر آن مترتب مي گردد براي خداوند است . پس سزاوار نيست که هيچ پژوهشگر و اهل بحث و اهل تحقيقي ترديد کند در اينکه: آنچه از صلاح و سَداد و درستي که در جوامع بشرى به چشم مى خورد مانند دعوت به قول حق (عقيده و گفتار درست) و خُلق نيکو و عمل صالح و غيره همه از برکات انبياى کِرام است که در بين مردم منتشر کرده اند و تخمى است که آنان با دعوت خود به سوى حق و حُسن خُلق و عمل صالح افشانده اند، و اينکه قرآن کريم در چهارده قرنى که از نزولش مى گذرد يعني (در عصر قرآن) ، امتيازش اين است که تمدنى به بشر داده و ارتقاء و پيشرفتي بخشيده و علم نافع و عمل صالحى در بشر به وجود آورده است که مخصوص خود آن است و اين کتاب آسماني در عصر قرآن در طول چهارده قرن از نزولش ، اثرِ خاصّ و نقشِ ويژه اي در اين امور داشته است و نيز براي دعوت نَبَوى در اين امور يادشده در قالب قرآن کريم ، مِنّت هاي جميل و بزرگي بر بشريت و انسان ها تا روز قيامت است، پس همه حمدها در رابطه با خيرات و برکاتي که از نزول قرآن از روز نزول تا روز قيامت ناشي مي شود ، براى خدا است. و با اين بيان روشن مى شود اينکه بعضى از مفسرين در تفسيرِ اين آيه(آيه 1) مي گويند که مراد از آيه اين است که اين جمله را بگوييد : (اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ ... ) اين گفته و قولشان ، صحيح و شايسته نمي باشد..... ادامه دارد....

تفسير سوره کهف بر اساسِ« متنِ عربي کتابِ اَلميزان جلد 13.علامه طباطبايي»

با ترجمه و توضيح مختصر از استاد سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي

** آيت الله سيد اصغر سعادت ميرقديم لاهيجي

************************************************
*تفسيرسوره کهف براساسِ«متنِ عربي کتابِ اَلميزان جلد13.علامه طباطبايي+با ترجمه و توضيح مختصر از استاد سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي+سايت حکيم عسکري گيلاني لشت نشايي+کليک کنيد

مشورت الزام آور

Fri, 19 Oct 2018 20:55:00 GMT

يکي از مهم ترين آموزه هاي سياسي – اجتماعي اسلام، مشورت است که نوعي مشارکت فعال اجتماعي از سوي امت و رهايي از هر گونه استبداد راي است. اين مشورت در همه امور لازم و ضروري است؛ زيرا از بايدها و واجبات اسلام است؛ اما در امور مهم اجتماعي – سياسي بر رهبران اجتماع لازم است که اين مشورت انجام گيرد.

از نظر قرآن، مشورت در ميان مومنان يکي از ويژگي هاي امت اسلام است. هر چند که اين مشورت لازم نيست، بلکه مستحب است: وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ؛ كارشان در ميانشان مشورت است.(شوري، آيه 38)

اما آن چه مهم و اساسي است وجوب مشورت از سوي اولياي امور اجتماعي و سياسي و صاحبان امر ولايت با امت اسلام در مسايل مهم اجتماعي و سياسي است. خدا به صراحت فرمان مي دهد: وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ؛ با مومنان حتي خطاکار در امور مشورت بگير!(آل عمران، آيه 159)

بي گمان يک حکم و وظيفه الهي بر رهبران امت اسلام حتي معصوم(ع) است تا با مسلمانان در امور اجتماعي و سياسي مشورت کند. بنابراين، اگر رهبري مشورت را کنار گذارد، از ولايت ساقط است؛ زيرا خلاف حکم الهي و حدود خدايي عمل کرده است و مخالفت و عمل خلاف عليه احکام شرعي به معناي خروج از حدود الهي و از مصاديق ظلم است که به طور طبيعي سقوط ولايت را به دنبال خواهد داشت.(بقره، آيه 124)

البته از نظر قرآن، مشورت با مسلمانان حتي آناني که بايد پيامبر (ص) نسبت به آناني که به سبب گناه و خطا، بايد گذشت و غفران داشته باشد، امري لازم و واجب است؛ اما آيا بر رهبران امت از جمله ولي فقيه است که بر اساس مفاد مشورت عمل کند؟ به نظر مي رسد که مشورت لازم است، اما عمل بر اساس مفاد مشورت الزام آور در همه شرايط و حالات نيست؛ زيرا موارد مشورت متفاوت است.

توضيح اين که مشورت در امور سه گانه اي ممکن است انجام شود:

مسايل عمومي : در اين گونه مباحث بايد به عرف عموم مراجعه شود و عرف عام که معروف پيش همگان است ملاک و معيار قرار گيرد. از اين رو، عمل بر اساس عقل جمعي و اکثريت عقلايي ، امري لازم است و رهبري مي بايست بر اساس آن عمل کند، چنان که پيامبر(ص) در مشورت هاي جنگ احد و جنگ احزاب بر اساس مشورت هاي عمومي عمل کرده است.
مسايل تخصصي: در مسايل تخصصي بايد به عرف خاص و متخصص مراجعه و براساس آن عمل شود. مثلا در کشاورزي يا صنعتي بايد به متخصص آن مراجعه کرد.
مسايل تخصصي فقهي: در اين گونه مسايل مراجعه به متخصصان ديگر مفيد و سازنده است، اما اگر از نظر مباني يا فتوا فرق داشت، بايد به نظر فقهي خود بسنده کند؛ زيرا مخالفت با علم نادرست است. به سخن ديگر، نظر رهبري در اين موارد مقدم بر راي و نظر شورا خواهد بود.

از نظر قرآن، مراجعه به شورا براي مشورت گيري لازم است؛ اما لازم نيست که رهبري بر اساس مفاد مشورت عمل کند، بلکه مي تواند راي و نظري را انتخاب کند که خود به آن ايمان دارد. از همين روست که خدا مي فرمايد: وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ؛ در كارها با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكل‏كنندگان را دوست مى دارد. (آل عمران، آيه 159) پس با آن که ولي امر مشورت مي گيرد، ولي اوست که حکم نهايي را صادر مي کند و عزم بر انجام مي گيرد. توکل بر خدا در اين شرايط به ويژه هنگامي که راي و نظر با شورا مخالف است، اعتماد به خدايي است که زمام همه امور به دست اوست؛ زيرا زمام امور ملک و ملکوت به دست اوست: فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ؛ پس شكوهمند و پاك است آن كسى كه ملكوت هر چيزى در دست اوست و به سوى اوست كه بازگردانيده مى ‏شويد. (يس، آيه 83؛ نگاه کنيد: مومنون، آيه 88)

اميرمومنان درباره مشورت گيري و شرايط آن مي فرمايد: وَقال عليه السلام لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ وَ قَدْ أَشَارَ إِلَيْهِ فِي شَيْءٍ لَمْ يُوَافِقْ رَأْيَهُ: لَکَ أَنْ تُشيرَ عَلَيَّ وَأَرَي، فَإِنْ عَصَيْتُکَ فَأَطِعْني؛ حضرت (ع) به عبدالله بن عباس! تو حق داري نظر مشورتي خود را به من بگويي و من روي آن بينديشم و تصميم بگيرم؛ اما اگر با تو مخالفت کردم (و نظر تو را نپذيرفتم) بايد از من اطاعت کني.(نهج البلاغه، حکمت 321)

بنابراين، لزوم مشورت گيري از سوي رهبري به معناي اين نيست که حتما به مفاد مشورت مشاوران بايد عمل کند، بلکه بايد خود بسنجد و بر اساس مباني و نظريات خويش به مقام عزم و عمل در آورد.

چگونگي و نحوه ارتباط با خدا

Mon, 18 Sep 2017 11:23:00 GMT

به نام خدا

چگونگي و نحوه ارتباط با خداي متعال

به آيه شريفه زير دقت کنيد:

وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ

و در دل خويش پروردگارت را بامدادان و شامگاهان با تضرع و خوف و بدون آشکار کردن صدا، ياد کن و از غافلان مباش(اعراف 205)

امشب منزل فلاني مراسم دعاست.

قبل از شام، چراغاني خانه و کوچه، پخش نوحه و مرثيه mp3 از طريق بلندگو.

بعد از صرف شام، فيلم برداري از مراسم دعا با حضور فلان مداح(هرچه معروف تر، مجلس هم پر رونق تر).

آه و ناله و فرياد و گريه و پخش آن با صداي بلند هم جزو اصول مراسم است و گرنه صفايي ندارد.

عجب مداح خوش صدايي بود اشکمان را درآورد!

حاج اقا فلاني مرد با تقوايي است، ديدي چه گريه اي مي کرد!

شام خوشمزه اي بود اما ميوه هاش خوب نبود!

ما ظاهراً نمي دانيم که دعا يک رابطه قلبي بين انسان و خداي متعال است. طبق فرموده قرآن کريم، دعا نه نياز به مجلس دارد و نه فرياد. ما همه چيزمان را شعاري کرده ايم، حتي روش دعا کردن را !

پيامبر گرامي اسلام (ص)، اولين کسي را که به عنوان موذن انتخاب کرد، علاوه بر اينکه ظاهراً چهره و صداي زيبايي نداشت، اندکي لکنت زبان هم داشت تا به ما خيلي چيزها را بفهماند ....

بهانه اي که داريم اين است: بسياري از مراسم هاي مختلف و مسابقات ورزشي براي مردم ايجاد مزاحمت مي کنند، حالا چه شده که مراسم دعا مزاحمت است؟ اين حرف ها، نقشه ي آمريکا و دشمنان، براي حذف شعائر ديني است.

متاسفانه، معيار بسياري از داوري ها و رفتارهايمان همه چيز هست، الّا خود قرآن کريم.

ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ . پروردگار خود را به زارى و نهانى بخوانيد كه او از حدگذرندگان را دوست نمى دارد(اعراف 55)

زبان اهل بهشت و اهل جهنم

Mon, 18 Sep 2017 11:17:00 GMT

به نام خدا

زبان اهل بهشت و اهل جهنم

قرآن کريم ، اهم مسائلي را که براي چگونه زيستن انسان در اين دنيا لازم است، بيان فرموده است.

آنچه را به آنها اشاره نکرده است، براي داشتن يک زندگي نجات بخش ضرورت و اهميت نداشته است.

لذا اگر مبلغين دين به تبليغ مسائلي خارج از آيات قرآن کريم بپردازند که نقشي در بهبود زندگي مسلمانان نداشته باشند، گفتن آنها کار ناصواب و اتلاف وقت ديگران است. مانند داستان اصحاب کهف که برخي به جاي توجه به هدف داستان بر سر تعداد افراد آن مجادله مي کردند. هدف قرآن کريم داستان سرايي نبوده و بصورت گذرا به اهم وقايع تاريخي اشاراتي فرموده است. در حاليکه برخي سطحي نگران تصور کرده اند داستان هاي قرآن ناتمام است و با تمسک به اسرائيليات به زعم خود آنها را کامل کرده اند. اي کاش به جاي اين کار، به درس ها و پندهاي آنها مي پرداختند.

اصولا زبان، وسيله انتقال مفاهيم است، چنانچه کر و لال ها بدون ايجاد صوت، از هر کشوري که باشند گاهي سريعتر از زبان شناسان، مفاهيم را به همديگر منتقل مي کنند. لذا بعيد نيست، انتقال مفاهيم در جهان پس از مرگ فقط با يک اراده صورت بگيرد بدون اينکه کلامي با استفاده از حروف و اصوات، توليد و يا شنيده شود.

از طرفي هر زباني اعم از ترکي يا عربي که برخي مبلغين ديني اين دو را به عنوان زبان هاي اهل جهنم و بهشت معرفي کرده اند براي يک ترکزبان يا عربزبان شيرين و دلچسب است. قرآن کريم، تفاوت در شکل گيري قبائل با ويژگي هاي فرهنگي متفاوت را جزو محاسن حيات بشر مي داند لذا کسي حق ندارد هيچ نعمتي را در برابر نعمتي ديگر تحقير کند.

در اين جهان هيچگونه برتري بين اقوام و قبائل با هر زباني که باشند وجود ندارد.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى? وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفريديم، و شما را ملّت ملّت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست. بى ترديد، خداوند داناى آگاه است.(حجرات13).

اگر خداوند متعال خاتم الانبياء را از شيراز يا تبريز انتخاب مي کرد، قطعاً زيباتر، فصيح تر و بليغ تر از سعدي، حافظ، شهريار و ... کلام الله مجيد را نازل مي کرد. بيان اين تيپ سخنان، نشانه فهم نادرست از اسلام و قرآن کريم است گرچه فرد گوينده فقيه يا عالم اسلامي باشد. اگر ضرورت داشت، قرآن کريم، کوچکترين اشاره اي به زبان اهل بهشت يا جهنم مي کرد.

به نظر مي رسد ريشه تاريخي اين مطلب که زبان جهنمي ها ترکي است و بهشتي ها عربي، که آنرا به دروغ جزو احاديث معصومين قرار داده اند بر مي گردد به شکست بزرگترين حکومت 508 ساله عرب زبان عباسيان در سال 1258 ميلادي از مغول ها که زبانشان ريشه ترکي داشته. بعدها صفويان حکومت را بدست گرفتند که آنها نيز ترک زبان بودند به ويژه که مذهب رسمي ايران را شيعه اعلام کردند. مدتي بعد در سال 1299 عثماني ها که از سلاجقه و ترکزبان بودند در ترکيه فعلي به حکومت رسيدند سپس مناطق وسيعي از ممالک اسلامي به ويژه عرب نشين، بجز محدوده ايران آنزمان که تحت حاکميت صفوي بود را به دست گرفتند. در زمان عباسيان، اعراب به بخش وسيعي از ممالک اسلامي به ويژه ايران حکومت مي کردند که پس از فروپاشي آنها، حاکميت از دست اعراب خارج شد و تا فروپاشي حکومت عثماني در جنگ اول جهاني و پاره پاره کردن مناطق عرب نشين به کشورهاي فعلي، عرب ها عمدتاً بر خودشان حاکم نبودند. پس از فروپاشي حکومت عثماني بود که کشورهاي استعمارگر به ويژه انگليس، يهودي ها را از مناطق مختلف به منطقه فعلي که بعدها اسرائيل نام گرفت کوچ دادند.

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ... (آل عمران 103)

تسخير جنيان

Wed, 03 May 2017 09:58:00 GMT

جنيان همانند انسان ها داراي اراده و اختيار بوده و مکلف به احکام شريعت هستند. هم چنين جنيان همانند انسان ها داراي قدرت و توانايي خاص جهت تغيير محيط خويش بوده و مي توانند سازه هايي داشته باشند که البته سازه هاي خاکي آنان مرتبط و مربوط به مديريت انساني است؛ زيرا آنان سازه هايي از جنس انرژي دارند نه خاکي؛ مگر آن که انسان ها آنان را به ساخت سازه هاي خاکي وادار کرده باشند.

هم چنين جنيان همانند انسان ها داراي دو گروه اصلي مسلمان و کافر هستند. بر اساس تعبير قرآني مسلمانان از ايشان صالح و کافران ايشان قاسط و عدالت خور هستند:وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا... وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ؛و از ميان ما برخى صالح هستندو برخى غير آن؛ و ما فرقه ‏هايى گوناگوني هستيم .. و از ما برخي مسلمان و برخي عدالت خور است.(جن، آيات 11 و 14)

از نظر اسلام، نبايد مسلمانان ايشان را تسخير کرد؛ زيرا نبايد مسلماني را بردگي کشيد و شکي نيست که تسخير نوعي بردگي است.

اما جنيان کافر را مي توان به بردگي کشيد و تسخير نمود. تنها را تسخير آنان کسب تقوايي است که انسان را به يقين شهودي و قدرت تصرف در کائنات مي رساند. خداوند شياطين جني را تحت تسخير حضرت سليمان نبي قرار داده است تا براي ايشان سازه هاي خاکي از فلزي و غير فلزي بسازند. خداوند مي فرمايد: فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَ غَوَّاصٍ ؛ پس باد را در اختيار او قرار داديم كه هر جا تصميم مى‏ گرفت به فرمان او نرم روان مى ‏شد ؛ و شيطانها را از بنا و غواص.(ص، آيات ، 36 و 37)

در اين آيات سخن بنايي جنيان شده است که تحت تسخير حضرت سليمان(ع) بودند.

ممکن است گفته شده که در اين جا سخن از شياطين است نه جنيان؛ در پاسخ بايد گفت هر چند شياطين بر اساس آيات قرآني مي تواند جني يا انسي باشد : شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ (انعام، آيه 112) ولي مراد از شياطيني که در خدمت حضرت سليمان و تسخير ايشان بودند، همان کافران از جنيان است؛ چنان که خداوند در جايي ديگر مي فرمايد: وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَ قُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ ؛ و باد را براى سليمان [رام كرديم] كه رفتن آن بامداد يك ماه و آمدنش شبانگاه يك ماه [راه] بود و معدن مس را براى او ذوب [و روان] گردانيديم و برخى از جن به فرمان پروردگارشان پيش او كار ميکردند و هر كس از آنها از دستور ما سر برمى‏ تافت از عذاب سوزان به او مى‏چشانيديم . آن متخصصان براى او هر چه مى‏ خواست از نمازخانه ‏ها و مجسمه ‏ها و ظروف بزرگ مانند حوضچه ‏ها و ديگهاى چسبيده به زمين مى‏ ساختند. اى خاندان داوود شكرگزار باشيد و از بندگان من اندكى سپاسگزارند.(سباء، آيات 12 و 13)

اين شياطين جني که تحت تسخير بودند مهار و تحت کنترل بودند و نمي توانستند عملي خلاف خواسته حضرت سليمان انجام دهند؛ چنان که خداوند مي فرمايد: وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ ... وَمِنَ الشَّيَاطِينِ مَنْ يَغُوصُونَ لَهُ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِكَ وَكُنَّا لَهُمْ حَافِظِينَ ؛ و براي سليمان باد توفاني را مسخر کرديم که به امرش حرکت مي کرد.. و برخى از شياطين بودند كه براى او غواصى و كارهايى غير از آن مي کردند و ما مراقب [حال] آنها بوديم. ( انبياء، آيات 81 و 82)

البته برخي از مردم به جنيان پناه و استعاذه مي برند تا از شر ايشان در امان باشند که اين استعاذه به جاي خدا به جنيان موجب مي شود تا سلطه جنيان بر ايشان بيش تر شود و بر سرکشي و عصيان جنيان و انسان ها افزوده شود: وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ؛ و مردانى از آدميان به مردانى از جن پناه مى ‏بردند و بر سركشى آنها مى‏ افزودند. (جن، آيه 6)

بنابراين ، به جاي آن که به جنيان پناه برد بايد به خدا پناه برد و سوره هاي فلق و ناس را خواند و به پناهگاه الهي وارد شد تا از شر جنيان شيطاني در امان ماند.

جنيان شيطاني تا زماني که آن حضرت (ع) زنده بود در خدمت ايشان بودند؛ و از آن جايي که از علم غيب بي بهره هستند، حتي پس از مرگ مدتي به همان بردگي خود ادامه دادند تا اين که افتادن آن حضرت (ع) موجب مي شود تا از مرگش آگاه و از بردگي رهايي يابند: فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنْسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ ؛ پس چون مرگ را بر او مقرر داشتيم جز جنبنده‏ اى خاكى [=موريانه] كه عصاى او را [به تدريج] مى ‏خورد از مرگ او آگاه نگردانيد. پس چون [سليمان] فرو افتاد براى جنيان روشن گرديد كه اگر غيب مى‏ دانستند در آن عذاب خفت ‏آور [باقى] نمى‏ ماندند. (سباء، آيه 14)

نقش احکام در نفس انساني

Tue, 25 Apr 2017 09:47:00 GMT

احکام به سبب مصالح و مفاسدي که در متعلق آن وجود دارد، از سوي شارع صادر شده است؛ البته ممکن است گاه در خود حکم و انجام آن مصلحت باشد نه در متعلق حکم؛ مثلا شارع مي خواهد شخصي را بيازمايد که مطيع است يا نه؟ پس وقتي دستوري مي دهد که يک «ليوان آب بياور !» در حقيقت، ممکن است مقصود واقعي شارع آب نباشد، بلکه بررسي واکنش مامور است که شخصي مطيع است يا عاصي؟

البته ممکن است برخي از احکام شرعي اين گونه باشد، ولي بسياري يا اغلب احکام شرعي، احکامي است که مصلحت يا مفسده اي در متعلق آن وجود دارد. پس وقتي مي گويد : نماز بخوان! مصلحتي در خود نماز است که براي آمر و امر کننده مهم و براي مامور مفيد است. هم چنين وقتي مي گويد: دروغ مگو و غيبت مکن! مفسده اي در دروغ و غيبت است که بايد ترک شود. پس آن چه مهم است مصلحت و مفسده اي است که در متعلق احکام است.

هر يک از واجبات الهي نقش اساسي در زندگي شخصي و جمعي بشر دارد. مثلا نماز ستون دين اسلام است؛ پس کاري که مي کند نقش استخوان بندي سازه است. مهم ترين احکام شرعي مانند روزه و حج و جهاد و خمس و زکات و امر به معروف و نهي از منکر که ده شاخصه اصلي اسلام را تشکيل مي دهد، اسکلت و استخوان بندي انسان و جامعه انساني را مي سازد؛ هم چنين محرمات مفاسدي را به دنبال دارد که اجازه نمي دهد اين اسکلت و استخوان بندي اصلي شکل گيرد و از همين رو حرام دانسته شده است.

مستحبات نقش تثبيت اين اسکلت يا تزيين آن را به عهده دارد؛ چنان که مکروهات مانعي در سر راه تثبيت يا تزيين مي شود. مباحات نيز مي تواند نقش خنثي داشته باشد؛ هر چند که در برخي از موارد خود عاملي مي شود که بايد ترک شود؛ زيرا موجب تضعيف اصل اسکلت يا عدم تزيين سازه مي شود.

نفس انساني سازه اي است که با اين اعمال و افعال که در قالب احکام پنج گانه سامان يافته ، ساخته مي شود. پس مراعات شريعت به معناي ساخت بهترين و کامل سازه در نهايت استحکام و زيبايي.

زمان لنگر افکني قيامت

Sun, 23 Apr 2017 15:38:00 GMT

يکي از مهم ترين مباحث در موضوع قيامت شناسي، مساله زمان قيامت است. بسياري از مردم در گذشته تاريخ تا کنون اين پرسش را مطرح کرده و مي کنند که قيامت چه زماني اتفاق مي افتد؟

خدا پاسخ هاي چندي به اين پرسش داده است که از جمله آن ها اين است که پرسش از زمان قيامت به يک معنا پرسشي نادرست و از بنياد غلط است؛ زيرا زماني که انسان تصور مي کند، زماني است که مربوط و مرتبط با گردش ستارگان و از جمله زمين است. زماني که از حرکت زمين به دور خود پديد مي آيد، در مدت 24 ساعت است که يک شبانه روز ناميده مي شود؛ زماني که از حرکت زمين به دور خورشيد پديد مي آيد در مدت 365 روز است که يک سال ناميده مي شود. البته در کرات و ستارگان ديگر، اين مدت شبانه روز و سال به شدت کوتاه و بلند تر از آن چيزي است که در زمين اتفاق مي افتد. پس حتي اگر بخواهيم بر اساس معيارهاي زميني به مساله زمان نگاه کنيم بايد توجه داشته باشيم که قيامتي هنگامي رخ مي دهد که زمين و ستارگان ديگر نابود مي شود و اين آسمان ها و زمين و ستارگانش جمع مي شود: يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ وَبَرَزُوا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ؛ روزى كه زمين به غير اين زمين و آسمانها به غير اين آسمانها مبدل گردد و مردم در برابر خداى يگانه قهار ظاهر شوند.(ابراهيم، آيه 48 و آيات ديگر)

پس وقتي زمين و ستارگان و آسمان کنوني نيست، زماني به اين معنا و مفهوم زميني آن نيست، تا پرسش شود کي و چه وقت اين اتفاق رخ مي دهد؟

البته در قرآن پاسخ ديگري نيز داده شده که بر اساس نگاه ديگر به مساله هستي است. از نظر قرآن، عالم آخرت و قيامت هم اينک نيز موجود است و اين طور نيست که بعدا ايجاد شود؛ زيرا زمان مربوط به حرکتي است که در راستاي حرکت ستارگان براي ما معنا و مفهوم مي يابد و در عوالم ديگر شايد مفهوم زمان چيزي ديگري باشد. از سوي ديگر، اصولا چيزهايي که داراي جسم و حرکت هستند در دايره زمان و مکان قرار مي گيرند، ولي مجردات اين گونه نيستند؛ همان طوري که خداوند خالق زمان و مکان است نه داخل در زمان و مکان.

از سوي ديگر، از نظر قرآن، قيامت هم اکنون ايجاد شده و وجود دارد؛ تنها امري که بايد اتفاق بيافتد، رسيدن به نقطه اي است که قيامت بايد لنگر بياندازد. خدا مي فرمايد: يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا؛ در باره رستاخيز از تو مى ‏پرسند كه فرارسيدنش چه وقت است.(اعراف، آيه 187؛ نازعات ، آيه 42) سپس در پاسخ به اين پرسش فرموده است:قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ؛ بگو علم آن تنها نزد پروردگار من است. جز او هيچ كس آن را به موقع خود آشكار نمى‏ گرداند. اين حادثه بر آسمانها و زمين گران است، جز ناگهان به شما نمى ‏رسد. باز از تو مى ‏پرسند، گويا تو از زمان وقوع آن آگاهى. بگو : علم آن تنها نزد خداست، ولى بيشتر مردم نمى‏ دانند .(اعراف، آيه 187)

ارساء به معناي لنگرافکندن است؛ چنان که درباره کشتي حضرت نوح(ع) اين تعبير به کار رفته است:وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا.(هود، آيه 41) به کوه ها که زمين را از حرکت هاي تند حفظ مي کند «جبال راسيات» مي گويند. خداوند مي گويد:وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ؛ و كوهها را لنگر آن گردانيد.(نازعات، آيه 32)

از نظر قرآن، قيامت هم اکنون وجود دارد، ولي در حرکتي است که در نهايت نه در زماني از زمان هاي دنيا _ زيرا زمين و آسمان نابود مي شود و زمان به اين معنا مفهوم ندارد و پرسش بيهوده و لغو است- از حرکت باز مي ماند و لنگر مي افکند.

امام رضا(ع) مي گويد از اعتقادات ما اين است که آخرت و قيامت اينک وجود دارد و کسي که به اين اعتقاد نداشته باشد از ما نيست:قَالَ قُلْتُ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ أَ هُمَا الْيَوْمَ مَخْلُوقَتَانِ فَقَالَ نَعَمْ وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ(ص)قَدْ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ رَأَى النَّارَ لَمَّا عُرِجَ بِهِ إِلَى السَّمَاءِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ قَوْماً يَقُولُونَ إِنَّهُمَا الْيَوْمَ مُقَدَّرَتَانِ غَيْرُ مَخْلُوقَتَيْنِ فَقَالَ(ع)لَا هُمْ مِنَّا وَ لَا نَحْنُ مِنْهُمْ مَنْ أَنْكَرَ خَلْقَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ فَقَدْ كَذَّبَ النَّبِيَّ(ص)وَ كَذَّبَنَا وَ لَيْسَ مِنْ وَلَايَتِنَا عَلَى شَيْ‌ءٍ وَ يُخَلَّدُ فِي نَارِ جَهَنَّمَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‌ هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ يَطُوفُونَ بَيْنَها وَ بَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ‌ وَ قَالَ النَّبِيُّ(ص)لَمَّا عُرِجَ بِي إِلَى السَّمَاءِ أَخَذَ بِيَدِي جَبْرَئِيلُ(ع)فَأَدْخَلَنِي الْجَنَّةَ فَنَاوَلَنِي مِنْ رُطَبِهَا فَأَكَلْتُهُ فَتَحَوَّلَ ذَلِكَ نُطْفَةً فِي صُلْبِي فَلَمَّا هَبَطْتُ إِلَى الْأَرْضِ وَاقَعْتُ خَدِيجَةَ فَحَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ(ع)فَفَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِيَّةٌ فَكُلَّمَا اشْتَقْتُ إِلَى رَائِحَةِ الْجَنَّةِ شَمِمْتُ رَائِحَةَ ابْنَتِي فَاطِمَةَ ع‌ (نگاه کنيد: عيون اخبار الرضا، شيخ صدوق، ج 1، ص 116)

خداوند مي فرمايد:وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ؛ به راستي که هم اينک دوزخ محيط به کافرين است و آنان را احاطه کرده است.(عنکبوت، آيه 54)

اميرمومنان نيز مي فرمايد: «فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُون‌؛آنان با بهشت چنانند كه گويى آن را ديده و در فضايش غرق نعمتند، و با عذاب جهنم چنانند كه گويى آن را مشاهده نموده و در آن معذبند.(شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 10، ص 134)

نامگذاري سوره هاي قرآني

Mon, 17 Apr 2017 00:08:00 GMT

ظاهراً بسياري از اين نام‌هاي سوره هاي قرآني از باب «عَلَم بالغَلَبَة» است و «عَلَم» رسمي نيست که از سوي خدا يا معصوم(ع) نامگذاري شده باشد.

البته نام بعضي از سُوَر «عَلَم» رسمي است و از سوي معصوم(ع) نامگذاري شده است؛ نظير «فاتحة الكتاب»، «يس» يا سُورَي كه نام‌هاي آنها در روايات اهل بيت(عليهم السلام) به عنوان تَسميه آمده است؛ اما چنان که گفته شد بسياري از اين سُوَر «عَلَم بالغَلَبَة» ‌هستند، مثل سوره «انعام»، سوره «فيل» و سوره «عنكبوت»؛ اين نامگذاري هاي از سوي عالمان و مفسران اسلامي انجام شده است؛ پس وقتي مي گويند سوره فيل يعني سوره‌اي كه جريان فيل در آن مطرح شده است.

در تفسيرهاي شيعه يا سنّي که متعلق به قبل از هزار سال است، نامگذاري به گونه اي است که خود گواه بر عدم توقيفي بودن اين نام ها دارد؛ زيرا آنان وقتي مي‌خواهند سوره مباركه? «عنكبوت» يا «بقره» را تفسير كنند، مي‌گويند: «في تفسيرة السورة التي يذكر فيها البقرة».

مرحوم سيد رضي و ديگراني كه در اين دوره مي زيستند معمولاً نمي‌گويند تفسير سوره «بقره»، بلکه مي‌گويند «و من السورة التي يذكر فيها البقرة»( الوافي، الفيض الکاشاني، ج15، ص38.) يا «و من السورة التي يذكر فيها الأنعام».( فتح القدير للشوکاني، الشوکاني، ج6، ص15.)

بايد توجه داشت که اين نامگذاري ها چنان که بايد و شايد محتوا و مفهوم سوره ها و معارف آن را بيان نمي کنند؛ زيرا مثلا سوره «بقره» با اين همه معارف بلندي كه دارد، به نام «بقره» نام‌گذاري شده، که خيلي وجهي ندارد؛ هم چنين سوره «فيل» يا سوره «عنكبوت» و مانند اينها که نام ها بازتاب دهنده معارف آن سوره ها نيست.

بنابراين نام‌گذاري بسياري از اين سُوَر چون حجرات و ذاريات و مانند آن ها به عنوان «عَلَم بالغَلَبَة» است. اما حالا اين «عَلَم بالغَلَبَة» است يا تَسميه در زبان خود معصوم(سلام الله عليه) است، اين مطلب ديگري است و بعيد است كه اسم رسمي اين سوره باشد.

احساس بي نيازي عصيانگران

Tue, 11 Apr 2017 01:46:00 GMT

کسي که در هر چيزي، غني و بي نياز است، يا احساس بي نياز مي کند، در همان چيز، قانون مند نيست و احتياطي هم ندارد و و بي پروا عمل مي کند؛ چون باکي از چيزي يا کسي ندارد. احساس غرور دارد و فرمانبر و بله گو هم نيست.

اما وقتي در چيزي خود را فقير و نيازمند مي بيند، رفتاري در پيش مي گيرد که بيانگر نياز و فقر اوست. قانون مند و محتاط است و فرمانبر و مطيع مي شود.

از نظر قرآن، کساني که اهل عصيان عليه خدا و طغيان در زندگي هستند، کساني هستند که گرفتار غنا و يا احساس غنا هستند. خداوند مي فرمايد: إِنَّ اْلإِنْسانَ لَيَطْغَي أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَي؛ به راستي که انسان هر آينه طغيان مي کند اين که ببيند که مستغني است.(علق، آيات 6 و 7)

واژه « اسْتَغْنَي » مي تواند به معناي غني شدن باشد؛ يعني پيش از آن در زمينه اي فقير بوده و اينک در آن چيز غني و بي نياز شده است؛ يا اين که مراد اين باشد که طلب غنا مي کند و يا با توجه به واژه « رَآهُ » مراد اين باشد که احساس غنا به او دست داده باشد.

به نظر مي رسد که مراد و منظور همين حالت اخير است؛ زيرا اصولا اين امور ريشه روان شناسي دارد و حالات و رفتار آدمي متاثر از ريشه هاي روان شناسي است. کسي که از نظر روان شناسي، احساس مي کند غني است حتي اگر غني نباشد، رفتاري را دارد که بيانگر و بازتاب غناي اوست. همان طوري که اعتماد به نفس کاذب شخص را به اموري تحريک مي کند، احساس غنا نيز اين گونه است.

از نظر قرآن ، انسان موجودي فقير است و اين فقر مقوم ذات اوست.(فاطر، آيه 15) اما بسياري از مردم اين فقر خود را نمي بينند. وقتي کودکي به جواني مي رسد و از نظر توانايي و دانايي به قدرت و علمي مي رسد، احساسي به وي دست مي دهد که احساس غناي از والدين مي کند و اين گونه است که والدين را بنده نيست و حرف شنوي ندارد. جوامع و دولت ها نيز اين گونه است.

خداوند در آيه 11 سوره مزمل مي فرمايد: وَ ذَرْني وَ الْمُکَذِّبينَ أُولِي النَّعْمَةِ؛ مرا با مکذبين صاحبان نعمت تنها بگذار! از نظر قرآن صاحبان نعمت گرفتار تکذيب حق مي شوند و خدا را بنده نيستند؛ زيرا دارندگي يا احساس دارندگي موجب مي شود که خود را گم کنند و حقيقت فقري خود را نبينند. اين گونه است که به جاي ديدن فقر هويتي خود، احساس کاذب استغنا و غنا در ايشان پديدار مي شود و به جاي تصديق اسلام و شريعت به تکذيب وحي و اسلامي مي پردازند و به جاي اطاعت به طغيان رو مي آورند. اين بيماري را بايد با تاکيد و تذکر فقر هويتي درمان کرد و اجازه نداد تا انسان گمان کنند با دارايي دروغين به غنا و استغنا رسيده است؛ بلکه غناي او به اتصال به غناي الهي حاصل شده است. به سخن ديگر، هر چه داريد از خدا داريد: وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ؛ و هر آن از نعمت داريد پس از خدا است.(نحل، آيه 53) اين گونه است که شخص هم بنده خواهد بود و هم مطيع و هم اهل احتياط و تقواي الهي. پس هرگز در برابر خدا احساس غنا و استغنا نکنيم و داشته هاي خود را فضل الهي بدانيم و مانند قارون و فرعون نگوييم: انّما اوتيته علي علم عندي؛ جز اين نيست که هر چه دارم از علم من است.(قصص، آيه 77؛ زمر، آيه 49)

برخي از بايدها و نبايدهاي اعتكاف

Sat, 01 Apr 2017 18:01:00 GMT

به نام خدا

بنا به حديث مشهور « كلّكُم راع و كلّكُم مسئولً عن رعيتّه » ... براي مقابله با تهاجم بي امان فرهنگ غرب، بايد، همه دلسوزان، تلاشي در خور داشته باشند و طبق بيان نوراني « و في ايّام دهركُم نفحاتٌ ... » در برخي از روزها و اوقات وزيدنهاي الطاف الهي بيشتر است و بايد خود و ديگران را در مقابل اين وزشهاي پر جذبه قرار دهيم

و يقيناً « اعتكاف » يكي از اين فرصت‌هاي مغتنمِ كوتاه است

براي بازسازي گوشه‌اي از خرابيهاي فرهنگي كه در نسل نوجوان و جوان ما ( و چه بسا در ميانسالان و ديگران ) به وجود آمده بايد از اين لحظات بيشترين بهره را برد

برخي از راهكارهايي كه به فكر حقير رسيده به شرح زير هستند :

1- آماده سازي فضاي اعتكاف ( به بهترين وجه ) طوري كه براي معتكفين جذّاب باشد ( با امكانات رفاهي مورد نياز از جمله دستشويي و حمام و ... )

2- هنگام ثبت نام در برگه‌اي اهميت اعتكاف شرح داده شود و همچنين الزامات، احكام، آداب، وسايل مورد نياز، بايدها و نبايدها و ... به اطلاع معتكفين مخصوصاً كساني كه مي‌خواهند براي بار اول در اعتكاف شركت كنند رسانده شود

3- برنامه ريزي دقيق براي برگزاري اعمال مختلف از جمله سخنراني و ادعيه و مجلس انس و ... ( البته اعتكاف يك عبات شخصي است و اگر هم برخي اعمال به صورت عمومي انجام مي شود براي تقويت حال در عبادات شخصي و انفرادي است ) و دادن « برنامه » اين اعمال از قبل به هر معتكف

4- ديدن تمهيدات لازم براي حضور هرچه پررنگ‌تر روحانيّت معظّم در اعتكاف ( مخصوصاً طلبه هاي جوان ) ( « ضربَ زيدٌ » وقتي در محل خودش به كار نيايد، كلاً نباشد بهتر است !! )

حضور پر تعداد عزيزان روحاني و تشكيل حلقه‌هاي تربيتي يكي از راه‌هاي بهره بردن از اعتكاف است

5- تهيّه غذاي ساده امّا به اندازه وخوب و خوشمزه ( براي افطار و سحر معتكفان )

6- تبليغات خوب براي شروع اعتكاف ( و اطلاع رساني به همه مخصوصاً دانش آموزان )

7- اعتكاف مجزّا براي سنين مختلف مثلاَ تا 16 سال در يك مسجد ... تا 30 سال در يك مسجد و ...

8- بايد آستانه تحمّل خودمان را بالا ببريم، تحمّل كردن برخي از افراد كه در اين فضا ها نبوده اند و براي اولّين بار در اعتكاف شركت مي‌كنند باعث خواهد شد جذب براي سنّت هاي حسنه‌اي مانند اعتكاف بيشتر شود و اين نوعي تبليغ عملي و هدايت عملي محسوب مي‌شود ( مثلاً از خانواده هاي مذهبي نيستند و ... )

9-درست كردن كانالها و گروه هاي مختلف تلگرامي براي تبليغ اعتكاف ( قرار دادن عكسهاي اعتكافهاي سنوات گذشته و احكام و ملزومات و ... اعتكاف )
موارد ديگري هم هست كه چون بنا بر اختصار است همينجا به عرايض پايان داده مي شود
خداوند همه ما را در تعظيم شعائر اسلام موفق قرار دهد

آفتـــاب معـرفـت

Tue, 14 Mar 2017 11:46:00 GMT

نگاهي به تفسير ادبي عرفاني قرآن مجيد ( 1168 )

آدرس اين وبلاگ در تلگرام : َ

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 24 : نــور ( مدني ـ 64 آيه دارد ـ جزء هيجدهم ـ صفحه 350 )

( قسمت پنجــــــــم )

آفتـــاب معـرفـت

( جزء هيجدهم صفحه 354 آيه 35 )

بسم الله الرحمن الرحيم

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ

فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ ، كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ

لَاشَرْقِيَّةٍ وَ لَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ، نُورٌ عَلَى نُورٍ

يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

ترجمه لفظي آيه شريفه :

خدا نور آسمان ها و زمين است مثل نور او چون چراغدانى است كه در آن چراغى و آن چراغ در شيشه‏ اى است

آن شيشه گويى اخترى درخشان است كه از درخت‏ خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى ،

افروخته مى ‏شود نزديك است كه روغنش هرچند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد ،

روشنى بر روى روشنى است‏ خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى ‏كند

و اين مثل ها را خدا براى مردم مى‏ زند و خدا به هر چيزى داناست

نگاهي ادبي و عرفاني به آيه شريفه :

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ...

اين آيت و آياتي نظير اين ، چنين مي نمايد كه ؛

در آسمان ها و كرات ديگر ، مردماني هستند ،

و وجود بندگان خدا منحصر در زمين نيست !

مؤيد اين نظر اين است كه ؛

آسمان ها را به جمع بيان كرده و زمين را مفرد آورده است

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ...

خداوند روشن كننده ي آسمان ها و زمين است ،

بر مؤمنان ، مصوّرِ اشباح است و منوّر ارواح ،

همه ي نور ها از او است ،

بعضي آشكار و پيدا ، و برخي پنهان و ناپيدا ،

نور آشكار مانند نور آفتاب و ماه ،

گرچه روشن است ، ليكن تابع نور پنهان است ،

نور آفتاب و ماه گرچه روشن است ،

ليكن آن را روزي كسوف و خسوف باشد ؛

و فرداي قيامت ، تيره و تاريك باشند !

ولي آفتاب معرفت و نور توحيد ؛

كه از مطلع دل هاي مؤمنان سر زند ؛

آن را هرگز كسوف و خسوفي نباشد ؛

و مكدّر و تيره نگردد ،

طلوعي بي غــــروب ،

كشوفي بي كسوف ؛

و اشراقي از مقام اشتياق !

اقســام نـــــور :

بدان كه نور باطن در مراتب خود ، مختلف است ،

اول ؛ نور اسلام كه با نور اخلاص است ،

دوم ؛ نور ايمان كه با نور صدق است ،

سوم ؛ نور احسان كه با نور يقين است ،

پس ؛ روشنايي اسلام در نور اخلاص است ،

و روشنائي ايمان در نور صدق ،

و روشنائي احسان در نور يقين است ،

اين است منزل هاي راه شريعت ، و مقام هاي مؤمنان ،

ليكن اهل حقيقت را نورهايي ديگر است و حالات ديگر ؛

نور آن ها نور فراست است ؛ كه با آن نور مكاشفت است ؛

نور بصيرت و استقامت ؛ كه با آن ، نور مشاهدت است ،

نور توحيــــــد ؛ كه با آن نور قــــــرب احديت است .

براي تعجيـل در فَـــرَج مبارکتـان

همچنـــــان دعـــا مي کنيم

غـذاي جــان

Sun, 12 Mar 2017 11:00:00 GMT

نگاهي به تفسير ادبي عرفاني قرآن مجيد ( 1167 )

آدرس اين وبلاگ در تلگرام : َ

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 24 : نــور ( مدني ـ 64 آيه دارد ـ جزء هيجدهم ـ صفحه 350 )

( قسمت چهارم )

غـذاي جــان

( جزء هيجدهم صفحه 352 آيه 26 )

بسم الله الرحمن الرحيم

الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ

أُولَئِكَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ

ترجمه لفظي آيه شريفه :

زنان پليد براى مردان پليدند و مردان پليد براى زنان پليد ، و زنان پاك براىمردان پاكند و مردان پاك براى زنان پاك ،

اينان از آنچه در باره ايشان مى ‏گويند بر كنارند ، براى آنان آمرزش و روزى نيكو خواهد بود

نگاهي ادبي و عرفاني به آيه شريفه :

روزيِ كريم به ذوق صاحبان معرفت ؛

روزيِ نفس نيست ،

كه گاهي باشد و گاهي نباشد ،

بلكه روزيِ روح است و غذاي جان،

كه هرگز بريده نشود ،

پرورده نان و آب ؛ ديگر است ،

و پرورده ي نورِ ناب ؛ ديگر !

مصطفي(ص) فرمود:

نزد خدايم مي روم كه مرا غذا و آب مي دهد !

و خداوند تبارك و تعالي فرمود :

وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْيَاء عِندَرَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ

( آيه 169 آل عمران)

هرگز گمان مبر کساني که در راه خدا کشته شدند ، مردگانند !

بلکه آنان زنده‌اند ، و نزد پروردگارشان روزي داده مي‌شوند.

اين روزي ؛ روزيِ جسماني نيست ؛ بلكه روزيِ رُوحاني است ،

برف با آتش چنان ضد نيست تا رُوحاني با جسماني !

خداوند دو دشمن در يك خانه بداشته ،

در ظاهر با هم ساخته و در باطن دشمن يكديگرند.

لطيفه :

عزيزي را ديدند وقت رحلت در حال طرب و شادي است ،

وي را گفتند : اين چه طرب و شادي است ؟

گفت : كدام روز خوشتـــــــر از اين روز كه ؛ شربتي به صبوح دهند ،

و ضربتي به آن در رسد ،

كه نفس امّــــاره را بردارند و نابود كنند ،

و روح را از وثاق تاريك نجـــــات دهند ،

و به روشنائي ديــــدار حــــقّ برسانند ! ؟

آيا اين جمعــه يــار مهــربان مي آيد ؟

نشانــه هــاي قـدرت

Sat, 11 Mar 2017 09:24:00 GMT

نگاهي به تفسير ادبي عرفاني قرآن مجيد ( 1164 )

آدرس اين وبلاگ در تلگرام : َ

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 24 : نــور ( مدني ـ 64 آيه دارد ـ جزء هيجدهم ـ صفحه 350 )

( قسمت اوّل )

نشانــه هــاي قـدرت

( جزء هيجدهم صفحه 350 آيه 1 )

بسم الله الرحمن الرحيم

سُورَةٌ أَنْزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنْزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

ترجمه لفظي آيه شريفه :

[اين] سوره‏ اى است كه آن را نازل و آن را فرض گردانيديم

و در آن آياتى روشن فرو فرستاديم باشد كه شما پند پذيريد

نگاهي ادبي و عرفاني به آيه شريفه :

بسـم الله الرحمـن الرحيـم

نام خداونـدي نکو نام در هــر نام ،

و ستـوده به هـر هـنگام ،

خود ستوده بي ستاينده ،

بزرگ عزّت بي پرستش بنده ،

خداي حکيمِ راست دان ،

خـداونــدِ عليـمِ پاک دان ،

خـداونـدِ مهربانِ کاردان ،

بخشاينده روزي رسان .

خـداونــدي که درآمد هـر چيـزي از وي،

و بازگشت هرچيزي به او است.

پادشاهي که از حال رهي آگاه است

و رهي را نيک پشت و پناه است،

خود دارنـده و خود سازنده ،

که خود کردگار و خود پادشاه است ،

رواننده آفتــاب و مـاه ،

روشن کننـده دل هاي سياه ،

يــاد وي راحتِ روح و آســايشِ دلِ مجــروح ،

و اسـرار عارفان به ياد وصــال وي مشروح است.

اي رادمـــــرد ،

چند که در خوابي بيدار شو ،

که وقت صباح است ؛

و اگر در خمار شرابي هين!

که پرتـو حـق صبوح است!

آفتاب برآمد اي نگارين ديــــر است

گر بر سر تــو نتابـــد از ادبـار است

دريغــــــا !

که از همه جانب به ساحت حـق راه است ولي رونده نه !

بوستــان عزت پر از ميـوه هاي لطيـف است ولي خورنده نه !

عالَم همه پر از صـدف دعــوي است ولي يک گوهـر معني نه !

همـه عالـم دل شـده ي يوســف ولي هيـچ يک يعقـوب نــه !

مَــــــــرد بايد کـه بـوي دانـد بُـرد

ورنه عالم پر از نسيــم صبــاست

درويشي را پرسيدند :

چه دليل بر هستيِ خــــــدا است؟

گفت : آفتــاب که برآمد ، نيـازي به چراغ نيست ،

هـمه عالــم دليـل است نگرنــده مي بايــد !

هـمه جهـان گل و ريحـان است بوينـده مي بايد !

هـمه عالــم تـريـاق است مـار گـزيـده مي بايد !

هـمـه جـهــان نشــانـه هــاي قــدرت اوست .

و همـه دليل حکمـت ، وحـدانيـت و فردانيـت او است ،

آيات و احکام فرستاده ي او ،

همه دليل بر هستي و يگانگي اوست !

اي جوانمـــــــرد ؛

اگر روزي تو را آفتاب معـرفت از فلک عظمت بتابد،

و ديده همت تو ، آيات جلال و عـزّت حـق ببيند،

اين دنيا که تو شکار او شده اي نعـلي کنند ،

و به سُمِِّ سَمَندِ همت تو زنند،

و عقبي را حلقه اي سازند ،

و در گوش چاکـران حضرتت کنند ،

و آنگاه تو را شاه وار به بارگاه ويــژه جلال در آورند!

زين نادره تر کِـرا بُـــوَد هرگز حال

من تشنه و پيش من بود آب زلال !

اين جمعــه هم گـــذشت

و نيامديــــد آقــــــا !

و ما همچنــــان در فراقتـــــان

دعــــــاي فَــــــرَج بر لب داريم

مشترکات و متمايزات انسان و جن

Sat, 11 Mar 2017 09:21:00 GMT

اگر بخواهيم عناصر 110 يا کم تر يا بيش تر جهان را در قالب حالت چهارگانه به سبب تاثير سامان دهيم، به چهار حالت «باد و آب و آتش و خاک» مي رسيم.

از نظر قرآن، جن و انسان دو موجود کاملي هستند که برتر از آن ها در هستي کنوني وجود ندارد؛ زيرا اين ها دارنده همه اسماء و صفات الهي هستند که ظهور کرده و در قالب الله ما آن را مي شناسيم؛ زيرا الله همان نور آسمان و زمين است؛ يعني همه هستي کنوني مظاهر همان اسم است که جمع کننده همه صفات و اسماي ظاهري است.

البته در اين ميان، انسان در بردارنده همه اسماء و صفات الهي است و جن در مرتبه اي پايين تر؛ ولي هر دو چهار عنصر را دارا هستند با شدت و ضعفي.

1 . آب: چون انسان و جن هر دو داراي حيات هستند و خداوند مي فرمايد: وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ؛ و هر چيز زنده‏ اى را از آب پديد آورديم.(انبياء، آيه 30)

2. باد: هر موجودي داراي نفس باشد ، از روح برخوردار است که نماد دينوي آن باد است. جن و انسان داراي روح هستند که در قالب نفس خودش را در کالبد خاکي يا آتشي نشان مي دهد، با اين تفاوت که روح و بادي که در انسان دميده شده از مقام«روحي» برخوردار بوده و شرافت برتري دارد؛ زيرا دارنده همه صفات است: فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي.(ص، آيه 72، سجده، آيه 9)

3. خاک: همه موجود زميني در بردارنده عناصري از خاک هستند. با اين تفاوت که عنصر اصلي انسان را خاکي با غلظت و جرم سنگين تشکيل مي دهد و همين موجب مي شود تا مانند حيوان مادي ديده شود؛ در حالي که جن از عناصر سبک تري از همين عناصر خاک تشکيل شده است.

4. آتش: جن از عنصر اصلي آتش آفريده شده است: وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ؛ و جن را از خالص و تشعشعى از آتش خلق كرد.(الرحمن، آيه 15) البته انسان نيز از عنصر آتش بي بهره نيست؛ زيرا وقتي آب و خاک را با هم آميخته و طين و گل شد، سپس آن را با آتش پخت به طوري که مثل سفال شد: خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ ؛ انسان را از گل خشكيده‏ اى سفال مانند آفريد. (الرحمن، آيه 14)

پس در جن و انسان اين چهار حالت اصلي وجود دارد که از آن به مزاج ياد مي شود. اما دليل و علت آن که انسان خليفه الله شد نه جن ، از آن روست انسان از پست ترين عنصر از عناصر مادي خلق شده است؛ هر چند که روح و نفس او برترين است:لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ . ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِينَ؛ به راستى انسان را در نيكوترين اعتدال آفريديم؛ سپس او را به پست‏ ترين مراتب پستى بازگردانيديم.(تين، آيات 4 و 5)

انسان به عنوان خليفه بايد مظهر کامل همه صفات باشد، پس لازم است تا از پست ترين عناصر تا برترين را دارا باشد که دارا است. اين خليفه بايد هم خودش را بالا بکشد و هم به عنوان مظهر خلافت الهي همه هستي را با خود بالا بکشد. اگر انسان از پست ترين تا برترين را دارا نبود، نمي توانست خليفه خدا باشد. از اين روست که ابليس از جنيان ، عنصر پست و خاکي انسان را ديد، ولي روح الهي کامل او را نديد.

ظرفيت بي نهايت متشابهات

Sat, 11 Mar 2017 09:17:00 GMT

خداوند در قرآن از دو نوع آيات محکم و متشابه سخن به ميان آورده است؛ در آيه 7 سوره آل عمران بيان شده محکمات همان امهات هستند که متشابهات را بايد به آن ارجاع داد و با تاويل و بازگرداندن به آن ها معناي محکم و حقيقي آن را به دست آورد. ممکن است اين اشکال مطرح شود که چه نيازي است تا متشابهاتي باشد که لازم باشد تا راسخوني علم آنها را به تاويل ببرند و محکم سازي کنند.

در پاسخ بايد گفت: متشابهات ظرفيتي بي نهايت از معاني را فراهم مي آورند که اگر اين متشابهات نبود، امکان اين وجود نداشت که همه حقايق هستي در قالب کتاب تدوين قرآن ارايه شود؛ زيرا حقايق بي نهايت است و اگر همه آب هاي زمين، جوهر و دوات شود اين امکان فراهم نمي شود تا همه حقايق بيان شود؛ اما متشابهات اين امکان را فراهم آورده است.

متشابهات به سبب آن که دربردارنده وجوه و احتمالات متعددي است، مي تواند به هر کلمه و ترکيب و جملات معاني چندي ببخشد و احتمالات و وجوه را به صورت تصاعدي و تضاعفي بالا برد. به عنوان نمونه حرفي چون «من» ممکن است به معناي بيانيه يا تبعيضيه يا ابتدائيه و مانند آن ها باشد که هر يک از اين وجوه معناي ترکيب کلمات يا جمله را تغيير مي دهد و ظرفيتي را ايجاد مي کند که معاني جديدي استنباط شود.

از پيامبر(ص) روايت است که فرمود: لِلقُرآنِ ظَهرٌ وَ بَطنٌ إلي سَبعَةِ أبطُنٍ» وَ فِي رِوايةٍ «إلي سَبعينَ بَطناً»؛ قرآن، ظاهري دارد و باطني، و باطن آن هم باطني دارد، تا هفت باطن» يا «تا هفتاد باطن».(الميزان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 7. گفتنى است که اين روايت، تا کلمه «هفت باطن (سبعة أبطن)» در عوالى اللآلى (ج 4، ص 107، ح 159) آمده است؛ إعجاز البيان فى تفسير اُمّ القرآن، ص 128.)

هم چنين رسول الله (ص) مي فرمايد: ما أنزل الله عزّوجلّ آيه الاّ و لها ظهر و بطن و كلّ حرف حدّ و كلّ حدّ مطلع؛ خداوند هيچ آيه‌اي نازل نكرد، مگر اين كه براي آن «ظهر و بطني» هست، هر حرفي حدّي است و هر حدّي، مطلعي است.(متقي هندي، كنزالعمال، بيروت، مؤسسه الرساله، ج 1، ص550، حديث 2661؛ همان، ج 1، ص 622، حديث 2879.)

امام صادق(ع) مي فرمايد: يا جابر انّ للقرآن بطناً، و للبطن بطن، و له ظهر و للظّهر ظهر، يا جاب ليس شيء ابعد من عقول الرّجال من تفسير القرآن، انّ الآيه يكون اوّلها في شيء و آخرها في شيء و هو كلام متّصل منصرف علي وجوه؛ اي جابر! قرآن بطن دارد و بطن آن نيز بطني دارد، ظهر دارد و ظهر آن نيز ظهري ادرد. اي جابر! هيچ چيز به اندازه عقل مردمان از تفسير قرآن دور نيست. اوّل آيه درباره چيزي است و آخر آن درباره چيزي ديگر و آن كلام به هم پيوسته‌اي است كه به چند گونه قابل معناست.»(مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، 92؛ تفسير عياشي، ج 1، ص12 و با اندك تفاوتي تفسير البرهان، ج 1، ص20.)

هم چنين امام صادق(ع) مي فرمايد: کتاب الله علي اربعه اشياء: العبارة و الاشارة و اللطائف و الحقائق؛ فالعبارة للعوام و الاشارة للخلواص و اللطائف للاولياء و الحقائق للانبياء؛ کتاب خداي عزوجل بر چهار چيز مشتمل است: برعبارت و اشارت و لطايف و حقايق. عبارت براي عموم (مردم) و اشارت براي خاصان و لطايف براي اوليا و حقايق براي پيامبران. ».(تاج الدين، شعيري، جامع الاخبار، ص42، انتشارات رضي، قم، 1363 ش؛ ديلمي، اعلام الدين، ص303، موسسه آل البيت، قم، 1408؛ احسائي، ابن ابي جمهور، عوالي اللآلي، ج4،ص 105، انتشارات سيد الشداء، قم، 1405؛ مجلسي، بحار الانوار، ج75، ص 278، موسسه الوفاء، بيروت، 1404.)

اين متشابهات ظرفيتي بي نهايتي را به قرآن بخشيده تا هر روز همانند باکره و دوشيزه اي باشد که از هرگز به آن دستي برده نشده است؛ اين گونه است که در قيامت اين گونه وارد صحنه قيامت مي شود؛ زيرا اين متشابهات موجب شده تا همانند خورشيدي با جلوه گري تازه اي بر صحنه دنياي ما ظهور و بروز کند: إنَّ هذا القُرآن يَجري مَجري الشَّمسِ وَ القمر(البرهان، سيد هاشم بحراني، جلد مقدمه، ص5، نشر اسماعيليان)

چشمه جوشان قلب

Thu, 09 Mar 2017 05:35:00 GMT

علامه حسن زاده آملي(مدظله العالي) در سر درس مي فرمودند: انسان بايد به چاه در دلش برسد و بايد آن قدر تلاش کند تا در دلش چشمه اي جوشان پديد آيد. اگر چاله اي بکنيد و به چاه نرسيد، به جايي نرسيده ايد و فايده اي ندارد؛ زيرا اين که برويد يک سطل از آن جا ، يک سطل از اين جا آب برداريد و بريزد و بگوييد من چاه دارم، اين فايده اي ندارد؛ زيرا يا خشک مي شود يا مي گندد؛ زيرا چشمه جوشان است که نه تمام مي شود و نه گنداب مي شود.

البته از نظر قرآن، اگر نتوانستيد چاهي داشته باشيد و چشمه اي جوشان در دل و قلب؛ لا اقل از جايي آب برداريد که پاک و پاکيزه باشد و آلوده نباشد. از نظر قرآن انسان هاي موفق دو دسته اند: 1. يا مستنبط هستند و خودشان چشمه اي دارند و از «منبع» خودشان آب را بر مي دارند؛ زيرا «نبع» و چشمه جوشان دارند؛ 2. يا آن که مستمع خوبي هستند و خوب گوش مي کنند و از ميان اقوال برترين اعتقاد و اقوال اعتقادي را بر مي دارند و بدان ايمان مي آورند: الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ؛ به سخن گوش فرامى‏ دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند؛ اينانند كه خدايشان راه نموده؛ و اينانند همان خردمندان. (زمر، آيه 18)

اگر انسان داراي قلبي جوشان باشد و چشمه اي جوشان داشت باشد، در آسودگي و آسايش و آرامش است؛ ولي اگر نتوانست دست کم مستمع خوبي باشد. خداوند در قرآن درباره اين دو دسته از انسان ها مي فرمايد: لِمَنْ كانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَي السَّمْعَ؛ کسي که براي او قلبي است يا آن که خوب گوش مي گيرد.(ق، آيه 37)

در جايي ديگر با اشاره به وضعيت دوزخيان از زبان آنان نقل مي کند که اگر بهره اي از يکي از آن دو داشتند دوزخي نمي شدند:لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِل؛ اگر گوش مي داديم يا تعقل مي ورزيديم دوزخي نمي شديم.(ملک، آيه 10)

هم چنين از اين آيات به دست مي آيد که قلب و عقل دو مرتبه از مراتب نفس هستند که مسئوليت آن ها همان درک و فهم امور است؛ البته با تفاوت هايي جزيي که در مطالب ديگر بيان شده است.

آگاهي مردگان از زندگان

Thu, 09 Mar 2017 05:32:00 GMT

بر اساس آموزه هاي قرآني، به معناي «توفي انفس» و گرفتن تمام و کمال روان آدمي است.(زمر، آيه 42) پس مرگ فوت و نابودي نيست، بلکه وفات و گرفتن از سوي خداوند و فرشتگان مامور به توفي است؛ انسان با مرگ از دنيا به عالم برزخ و سپس قيامت مي رود.(مومنون، آيه 100) پس گويي شخص با چشيدن مرگ (آل عمران، آيه 183) از خانه به خانه اي ديگر منتقل مي شود: تنتقلون من دار الي دار.

از نظر قرآن، انسان ها پرده اي بر قلب خويش مي کشند که نمي توانند حقايق هستي را ببيند حتي اگر از حقايق جهان مادي و محسوس باشد؛ چه رسد که از حقايق جهان غير مادي و نيمه مادي چون برزخ آگاه شوند؛ زيرا جهان هاي ديگر با چشم دل ديده مي شود نه با چشم سر. وقتي قلب زنگار گرفته و يا پرده بر آن باشد، جهان هاي ديگر براي او جهان شهادت نيست، بلکه جهان غيب مي شود. اما اين پرده براي همگان هنگام احتضار و سکرات مرگ کنار مي رود.(ق، آيات 18 تا 20) و انسان با حقايق هستي از جمله عوالم غيب آشنا مي شود و آن را رويت مي کند و با چشم دل و قلب در مي يابد.

پس از مرگ اين آگاهي بيش تر و بيش تر خواهد شد. از اين رو، علمي که مردگان دارند، علم شهودي نسبت به همه عوالم است. آنان حتي از زندگان نسبت به دنيا و عالم شهادت و محسوس مادي دنيا نيز آگاه تر هستند. در روايت است: هنگامي که مسلمانان در جنگ بدر، بر مشرکان پيروز شدند و جمعي از بزرگان قريش به هلاکت رسيدند، پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) دستور داد جنازه دشمنان را در ميان چاه بدر انداختند، سپس پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) بر دهانه چاه ايستاد و به کشته شدگان خطاب کرد و فرمود: و شما همسايگان و معاصران بدي براي رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) بودند، او را از خانه اش مکه، بيرون نمودند.سپس همه با هم اجتماع نموده و به جنگ با او پرداختند، اکنون آنچه را که به من وعده داده است. ديدم که حق است. عمر بن خطاب گفت: اي رسول خدا! سخن با پيکرهائي که روح از آنها جدا شده، چه فايده اي دارد؟ رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: اي پسر خطاب! ساکت باش، سوگند به خدا که تو از آنها شنواتر نيستي، و بين آنها و فرشتگان که با گرزهاي آهنين آنها را بگيرند هيچ فاصله اي نيست مگر آنکه من صورت خود را اين گونه از آنها برگردانم.(بحارالانوار، ج 6، ص 254.)

و در بعضي از روايات آمده: رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) کنار دهانه چاه بدر، سران مشترک را کشته بودند، يک يک نام برد، و فرمود: من آنچه را خداوند به من وعده داده بود ديديم و به حق يافتم، آيا شما هم به آنچه وعده داده شده بوديد به حق نيافتيد؟ يکي از حاضران گفت : اي رسول خدا(صلي الله عليه و آله و سلم) آيا با مردگان سخن مي گوئي؟ پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: سوگند به کسي که جانم در دست او است، آنها سخن مرا بهتر از شما مي شنوند، ولي قدرت بر جواب دادن را ندارند.(احياء العلوم، غزالي، ج 4، ص 423، کنزالعمال، هندي، ج 10، ص 377)

اما امامان معصوم(ع) که در دنيا و آخرت نه تنها اعمال ما را مي بينند، بلکه به نيات باطني ما آگاه هستند و بر اساس آن در قيامت شهادت مي دهند که عملي را به اخلاص انجام داده ايم يا با شرک و ريا و مانند آن ها. خداوند مي فرمايد: وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ؛ و بگو هر كارى مى‏ خواهيد بكنيد كه به تحقيق خدا و پيامبر او و مؤمنان (يعني همان امامان معصوم) در كردار شما مي نگرند؛ و به تحقيق به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده مى ‏شويد. پس ما را به آنچه انجام مى‏ داديد، آگاه خواهد كرد. (توبه 105؛ روايات تفسيري)

آنان در جهان ديگر نيز نه تنها اعمال ما را مي بييند و سخن ما را مي شنوند بلکه توانايي پاسخ گفتن را دارند هر چند که کساني که دل مرده و دل زنگار گرفته اند نمي شنوند. در زيارت نامه امام رضا(ع) آمده است: إِنَّكَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ تَرُدُّ سَلَامِي‌؛ به راستي سخنم را مي شنوي و سلام را پاسخ مي دهي.(بحار الأنوار-ط موسسه الوفاء، العلامه المجلسي، ج‌100، ص295.)

غـارت غيـرت حـقّ

Tue, 07 Mar 2017 14:48:00 GMT

نگاهي به تفسير ادبي عرفاني قرآن مجيد

آدرس اين وبلاگ در تلگرام : َ

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدني ـ 78 آيه دارد ـ جزء هفدهم ـ صفحه 332 )

غـارت غيـرت حـقّ

( جزء هفدهم صفحه 336 آيه 38 )

بسم الله الرحمن الرحيم

إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ

ترجمه لفظي آيه شريفه :

قطعا خداوند از كسانى كه ايمان آورده ‏اند دفاع مى ‏كند

زيرا خدا هيچ خيانتكار ناسپاسى را دوست ندارد

نگاهي ادبي و عرفاني به آيه شريفه :

... إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ

خداوند خيانتكارِ ناسپاس را دوست ندارد ؛

خواه خيانت در امـــــــــوال ؛

خواه خيانت در احـــــــــوال !

خيانت در مال ؛ به تملّك آن ؛

خيانت در عمل به ربا و تصنّع در آن !

و خيانت در احوال ؛ به ملاحظه كردن اغيار است !

خداوند دربِ اين خيانت ها را بر مؤمنِ عارف فرو بندد ،

و رويِ دلِ وي با خود گرداند ،

و او را به هيچ غيري ندهد !

هرچند ؛ همه فردوس برين باشد !

هركه غارتِ غيرتِ حق گشت ؛

او را پروايِ هيـــــــچ غيــــــــــر نمانَد !

زيرا ؛ زاهــــــــد ، شكارِ حــــــــــقّ است !

از دنيــــــــــا بجسته !

و عارف ؛ شكارِ حقّ است !

از بهشت بربوده !

دلي كه به عشق سوخته ،

به مــــــرغ بريــــــــان نيـاســــــــــايــد ،

و جاني كه به حق زنـــــــده ، با غير او نيـــارامد !

قابليّت عشق بازي !

عشق بازي کار هرشيّـاد نيست

اين شکار دام هر صيّــــاد نيست

عاشقــــي را قابليت لازم است

طالب حق را حقيقت لازم است

عشق از معشــوق اول سر زند

تا به عاشـــق جلـوه ي ديگر کند

تا به حدي که بَـرَد هستي از او

سر زند صدشورش و مستي از او

شــاهـــد اين مدّعـا خواهي اگر

برحسيـــن(ع) و حالت او كن نظر

فجر فاطمي

Tue, 07 Mar 2017 14:47:00 GMT

به نام خدا و براي خدا

اگر بخواهيم از حضرت زهرا سلام الله عليه سخني بگوئيم، بايد از تفکر و گفتماني سخن گفت، که در اوج عمليات رواني به روشنگري پرداخت تا با فجر آفريني خود، مردم و اصحاب پدر بزرگوارش را که سوژه عمليات رواني جريان نفاق شده بودند، از انفعال و بي تفاوتي نجات دهد و لذا خطبه سياسي-فرهنگي خواند، در کوچه جلو اوباش مدينه ايستاد و سيلي خورد، ميدانداري کرده و در نهايت جانش را در دفاع از حريم ولايت و امامت تقديم و شهادت را مظلومانه در آغوش کشيد.

مردم مدينه بلافاصله بعد از رحلت پيامبر اسلام، با چشماني باز و آگاهانه در تور عمليات رواني جريان سيفه بني ساعده گرفتار شدند و کار براي مدافاعان حريم ولايت و امامت سخت شد، که حضرت زهرا پرچم روشنگري را براي خارج کردن مردم از تور عملياتي جريان نفاق با خواندن خطبه در مسجد و حرکت به درب منازل مهاجر و انصار بالا نگه داشت، هر چند نتيجه اي حاصل نشد، ولي تاريخ شيعه همواره مديون تفکر و فجر فاطمي سلام الله عليها است.

در روايات متعدد، تعداد کساني را که به درب خانه زهرا آتش افکندند و درب خانه بر رويش شکستند و او را در بين در و ديوار قرار دادند، 5 يا 7 و يا 11 نفر بودند و مردم بسياري هم با اقدامات هتاکانه جريان نفاق مخالف بودند، اما چون سوژه عمليات رواني جريان سقيفه قرار گرفته بودند، اقدامي در تقابل با آنها، بخاطر ضد مردمي قلمداد شدن!، بعمل نياوردند، و لذا اگر مردم مدينه دچار سکوت مرگبار نمي شدند، هيچگاه جنايتکاران سقيفه بني ساعده، موفق به اجراء عمليات ننگين خود، بر عليه سيده زنان عالم نمي گرديدند.

اين را هم بايد دانست که حضرت زهرا در زماني خطبه خواند و به دفاع از حريم ولايت و امامت پرداخت، که جامعه هيچ انتظاري از حضور يک زن در عرصه سياسي و اجتماعي نداشت، اما حضرت زهرا با اقتدار مثال زدني، در اوج سکوت مرگبار مردم سکولار شهر مدينه، قهرمانانه فجر فاطمي آفريد تا امروز براي پيروانش الگوئي باشد، که هر گاه مردم يک جامعه سوژه عمليات رواني قرار گيرند، دوستداران اسلام ناب محمدي صلي الله عليه و آله و سلم، بايد سکوت را شکسته و اجازه ندهند تا جريانات نامتجانس نفاق، گروه هاي بي دين، سکولارها و اشرافيت در قدرت، با يکديگر در مقابل خط ولايت، وحدت نمايند و سقيفه بني ساعده ديگري را بعد از برجام، بر پا کنند.

والسلام

مراتب پنچ گانه احسان

Tue, 07 Mar 2017 14:46:00 GMT

احسان داراي معاني چهار گانه اي است که مراتب آن را شکل مي دهد:
1. کار نيک کردن: وقتي مي‌گوييم : «أحْسَن»؛ يعني «فَعل فِعلاً حَسَنا؛ يعني کار نيکي را انجام داد»؛ مثلا نمازي خواند، روزه اي گرفت و درس خودش را خواند. کار حسن در برابر کار بد و زشت است.
2. کار نيک براي ديگران: گاه وقتي مي گوييم : «أحْسَن الي الغير؛ يعني به ديگري نيکي کرد. مثلا به پيرزني کمک کرد؛ به گياهي آب داد؛ به جانوري گرسنه غذا داد و درمان و تيمارش کرد. انفاق مالي به ديگري کرد و نيازش را برآورده ساخت؛
3. عفو و گذشت از خطا و گناه: وقتي مي‌گوييم «أحْسَن»؛ يعني «أحْسَن الي الغير؛ يعني در برابر ظلم و ستمي که ديگران نسبت به او کرد، عفو و بخشش مي کند؛
4. اکرام: گاه مي گوييم: أحْسَن الي الغير؛ يعني در برابر گناه نه تنها او را بخشيد، بلکه نيکي هم کرد و کار خيري را براي او انجام داد. اين نوع احسان همان معناي اکرام را مي دهد که مرتبه ايثارگري است و کريمان اين گونه عمل مي کنند ، چنان که امام حسن کريم اهل بيت(ع) به نام نيک خويش به مرد شامي احسان اکرامي کرد؛
5. حيا در محضر خدا: گاهي مي‌گوييم: «أحْسَن» به معناي آن که خود را در محضر خدا يافت و حيا ورزيد. البته اين ديگر معناي اصطلاحي است نه لغوي. مرتبه اي بلند در مسير احسان و مراتب آن است. از حضرت پيامبر(ص) سؤال کردند: «مَا الْإِحْسَان»؟ فرمود: «الْإِحْسَانُ أَنْ تَعْمَل‌ للِّهِ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك‌؛ احسان اين که براي خدا عمل را بکني در حالي که گويي تو خدا را مي بيني ؛ پس اگر خدا را نمي بيني پس بدان که به تحقيق خدا تو را مي بيند.(بحارالانوار، ج 70؛ ص 196)
پس اين مقام از «إحسان»، به معناي انجام فعل و کاري نيست، بلکه «إحسان» مقام و مرتبه از صيروت و شدن هاي کمالي نفس انساني است؛ يعني انسان به جاي مي رسد و خدا را طوري عبادت کند که گويا خدا را با چشم سِرّ و قلب مي‌بيند، نه با چشم سَر ؛ و نيز بداند که اگر او خدا را نمي‌بيند، ولي خدا او را مي‌بيند: أَ لَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَري؛ آيا انسان نمي داند که به راستي که خدا مي بيند.(علق، آيه 14) نتيجه اين مقام احساني، حياورزي انسان است که مهم ترين دستور اسلام و عقل بر اساس آيات و روايات از جمله روايات نخست کتاب عقل و جهل اصول کافي است.
البته به نظر مي رسد که اين مرتبه پنجم بازتابي از چهار مرحله پيشين است؛ يعني کارهايي که ما در چهار شکل احساني انجام مي دهيم، انسان را به مرتبه و مرحله اي مي رساند که از آن حالت به احسان ياد مي شود. انسان داراي يک روح و روحيه مي شود که مي تواند مسايل را چنان که هست ببيند و به ملکوت و باطن و حقايق اشياء علم رويتي و شهودي پيدا کند.

حقيقت گناه، آتش فروزان

Sat, 25 Feb 2017 13:30:00 GMT

برخي گمان مي کنند که خداوند وقتي سخن از حقايق برخي از امور از جمله گناه مي کند و آن را آتش مي داند، از باب تمثيل است؛ در حالي که اين گونه نيست. وقتي قرآن مي گويد: وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ؛ و بعضى از شما غيبت بعضى نكند آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده‏ اش را بخورد از آن كراهت و ناخوش داريد.(حجرات، آيه 12) واقعا وقتي غيبت مي کنيد، داريد گوشت برادر مرده ات را مي خوريد. از همين رو، پيامبر(ص) به آن دو نفر که غيبت اميرمومنان امام علي(ع) را مي کردند، يا آن زناني که غيب کرده بودند، فرمود شما روزه نداريد، شما گوشت خورديد. آنان عرض کردند: ما چيزي نخورديم. حضرت (ص) دستور دادند طشتي آوردند، سپس فرمود: بالا بياوريد و قِي کنيد! اينها گوشت را قِي کردند. آنان عرض کردند: يا رسول الله! ما چيزي نخورده بوديم. حضرت (ص) فرمود: اين تکه گوشت همان غيبتي است که شما کرديد(محجه البيضاء، فيض کاشاني، ج 5، ص 252)

از نظر قرآن کسي که مال ديگري را به ظلم و ستم مي خورد، آتش مي خورد. خداوند مي فرمايد: ؛ إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا ؛ در حقيقت كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مى ‏خورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مى ‏برند و به تحقيق در آتشى فروزان در آمدند.(نساء، آيه 10)

اين آيه مي فرمايد آن چه مي خورند همين الان آتش است و همين الان در آن آتش فرزوان در آمده اند؛ تنها مشکل اين است که انسان بر ديده هاي قلبش پرده و غطاء کشيده و نمي تواند اين حقيقت را ببيند؛ وگرنه همين الان هم آتش را مي ديد که مي خورد و هم آن آتش فروزان را در جان خود احساس مي کرد و خود را وصل به آتش دوزخ مي يافت: لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ ؛ به يقين دوزخ را مى ‏بينيد؛ سپس آن را قطعا به عين‏اليقين مي بينيد.(تکاثر، آيات 6 و 7) همان طوري که «حارثه بن مالک بن نعمان انصاري» آن جوان مدني دوزخ و دوزخيان و بهشت و بهشتيان را مي ديد.(کليني، اصول کافي، ج 3، با ترجمه و شرح سيد جواد مصطفوي، دفتر نشر فرهنگ اهل بيت عليهم السلام، صفحه 89) وي در جنگ موته به شهادت رسيد.(ر.ک: حلية الاولياء، ج 1 و 2 و صفحه 356 آن از انتشارات مکتبة الخانجي و مطبعة السعاده مصر، 1351 ه)

رازهاي سر به مهر

Sat, 25 Feb 2017 13:00:00 GMT

در آيات قرآني از آگاهي خدا نسبت به سرّ و اخفي سخن به ميان آمده است. خداوند مي فرمايد: فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفَى؛ پس به راستي خداوند رازها و نهان تر ها را مي داند.(طه، آيه 7)

فرق ميان سر و اخفي در اين است که سر يا همان راز در فارسي، امري است که انسان آن را آگاهانه از ديگري نهان مي کند ؛ پس خود انسان نسبت به آن آگاهي دارد؛ مانند عشق به کسي که ابراز نمي کند و مانند رازي در دل دارد.

اما اخفي مي تواند افضلي باشد که به معناي خفي است يا آن که به همان افضل باشد. در اين صورت مي تواند دو نوع ديگر را شامل شود که شامل: خفيات و اخفي مي شود.

خفي و مخفي آن چيزي است که خود انسان نيز از آن آگاه نيست و به تعبير روان شناسي امروزي جزو ضمير ناخودآگاه است و انسان به آن آگاهي ندارد؛ زيرا خفي همان نهان است که به عللي چون فراموشي انسان نسبت به آن آگاهي خودش را از دست داده است؛ ولي آثار آن در زندگي او نمودار است؛ مانند مساله اي که در کودک با آن رو به رو شده بود و ترسيده و امروز از چيزي وحشت دارد ولي نمي داند، چرا اين طوري است و چنين واکنشي را نشان مي دهد. البته مي توان به خفيات و ضمير ناخودآگاه از طريق هپنوتيزم و روان کاوي آگاه شد و آن راز نهان و مخفي را آشکار کرد.

اما اخفي آن نهان تر است که حتي با روان کاوي نيز نمي توان به آن رسيد؛ زيرا اموري است که در باطن نهاد آدمي چنان دفن و دفينه شده آگاهي نسبت به آن براي آدمي محال است؛ مثلا اموري که در آينده ممکن است انجام دهد؛ زيرا سرشت هر کسي اقتضائاتي دارد که الان بر شخص مخفي و نهان است و در موقعيتي ها آن را بروز و ظهور مي دهد.

از نظر قرآن، خداوند چون حائل ميان خود شخص و قلب يعني حقيقت وجودي اش است، اين خداوند از خود فرد به خودش آگاه تر است و اگر براي ديگران اسرار اين شخص قابل فهم و آگاهي نيست، و يا براي خود شخص خفيات قابل آگاهي نيست؛ براي خداوند نه تنها اين دو مرحله قابل رويت و شهود عيني و علم حضوري و شهودي خداوند است، بلکه مرتبه سوم آن يعني اخفي نيز قابل علم به علم رويت و شهود است. خداوند مي فرمايد: وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ.(انفال، آيه 24)

پس خداوند هم به رازهاي سر مهر آدمي آگاه است و هم به ضمير ناخودآگاهش علم رويتي و بصيرتي دارد و هم نسبت به اخفي که بر همگان حتي فرشتگان رقيب عتيد نيز مخفي و نهان است، آگاهي دارد. در برابر چنين خدايي گناه نکنيم؛ زيرا او شاهد هر فکر و خيال و عمل ماست: أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَى؛ مگر ندانسته كه خدا مى ‏بيند؟! (علق آيه 14) همين شاهدي که از ما به خودمان آگاه تر است و علم حضوري او در نهايت تماميت و کمال نسبت به ما است، حاکم و قاضي روز داوري در قيامت است.

امير المؤمنين علي عليه السلام مي فرمايد: اِتَّقُوا مَعاصِيَ الخَلَواتِ فَإنَّ الشّاهِدَ هُوَ الحاكِمُ ؛ از گناهان پنهانى بپرهيزيد ؛ به راستي آن كه شاهد است، همو داور است.(نهج البلاغه، حکمت 316؛ غرر الحکم، حرف الف شماره؛ 2524)

سرمنـزلِ سعـادت

Tue, 21 Feb 2017 11:11:00 GMT

نگاهي به تفسير ادبي عرفاني قرآن مجيد ( 1058 )

آدرس اين وبلاگ در تلگرام : َ

https://telegram.me/adabvaerfan

ســوره 19 : مـريــم ( مـکّــي ـ98 آيه دارد ـ جزء شا نزدهم ـ صفحه 305 )

( قسمــت پانزدهــــم )

سرمنـزلِ سعـادت

( جزء شانزد هــم صفحــه 311 آيه 71 )

بسم الله الرحمن الرحيم

وَ إِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا

ترجمــه لفظـــي آيــــه شريفه :

و هيچ كس از شما نيست مگر [اينكه] در آن وارد مى ‏گردد

اين [امر] همواره بر پروردگارت حكمى قطعى است

نگاهي ادبي و عرفاني به آيــه :

ورود بر دو گونه است :

ورود ادب و تهـذيب ،

ورود غضب و تعـذيب ،

ورود اول ؛ مؤمنــــان راست ،

ورود دوم ؛ كافـــــــــران راست ،

مؤمن به گنــــاه آلــــــوده گشتــــه ،

از آن كه دنيــــــا ســـراي پر غبــــــار است ،

و چركي ها و پليدي هاي گناه و معصيت بر او نشسته ،

از اين رو ؛ از دوزخ براي او گرمــــابــــه اي ساختنــــد ،

تا از چركي هــــا و آلودگي هــــا پاك و پاكيـــــــزه شود ،

آن گاه به سر منزل كرامت و سعادت رسد ،

چنان كه آب و گِلِ خام كه در هم كنند بي ارزش بُوَد ،

و چون از آتش بگذشت ، ارزش پيــــــــدا كند ،

[ و گلداني شود و گل در آن نهاده شود و در انظار قرار گيرد ! ]

لطيفــــــه :

حكمتِ ربّاني ؛ به آوردنِ مؤمنان در آتش اين است كه ؛

جودتِ عنصر و پاكيِ ذات و قوّتِ حالِ آنان را به مشركان نمايد ،

كه ؛ جوهرِ اصلي را آتش تباه نكند ،

بلكه روشن تــــــر و افروختـــــــه تــــــر گرداند ،

چون زرِ خالص ؛ كه اگر در آتش نهند ،

آن را تبـــــــــــاه نكند ، بلكه درخشــان تـــــــر گرداند !

تفسير آيه شريفه از تفسير نــــور :

1 ـ تـرجمــــــه :

و هيچ كس از شما نيست مگر آن كه وارد دوزخ مى‏ شود ،

(و اين ورود شما) از جانب پروردگارت حكمى قطعى است.

2 ـ نكتـــــه هــــــا :

در تفسير طبرى آمده است : روزى عبداللّه ‏بن رواحه در حال بيمارى مى ‏گريست، همسرش نيز با ديدن او به گريه افتاد. عبداللّه پرسيد: تو چرا اشك مى‏ ريزى؟ گفت: به خاطر گريه ‏ى تو . عبداللّه گفت: ولى من به خاطر اين سخن خداى متعال مى‏ گريم كه فرمود: « اِن منكم الاّ واردها» ورود ما به دوزخ قطعى است، امّا من نمى‏ دانم از آن نجات مى ‏يابم يا خير ؟

اين آيه بايد در كنار آيات و رواياتى كه مربوط به صراط است معنا شود، چون صراط پلى است كه بر روى دوزخ كشيده شده است و همه ‏ى مردم از روى آن عبور مى‏ كنند، بعضى تند و بعضى كُند و بعضى به دوزخ مى‏ افتند.

رسول خداصلى الله عليه و آله فرمود: روز قيامت، همه‏ ى انسان‏ها (چه خوب و چه بد) وارد جهنّم مى ‏شوند، ولى آتش به مؤمنين زيانى نمى‏ رساند، همچون حضرت ابراهيم كه آتش بر او سرد شد. بنابراين آيه ‏ى مورد بحث كه ورود همگان را به دوزخ حتمى مى ‏داند، با آياتى كه مى ‏گويد: مؤمنين از دوزخ دورند(124) منافاتى ندارد. زيرا از سويى وارد دوزخ مى ‏شوند، و از سوى ديگر با لطف خداوند آسيبى نمى ‏بينند.
البتّه ممكن است بگوييم كه ورود به معناى عبور است، نه داخل شدن. چنانكه در مورد حضرت موسى‏ عليه السلام آمده است « ورد ماء مَدين » يعنى به كنار آب شهر مَدين وارد شد، نه آنكه داخل آب شد.(125) يا آنكه بگوييم: مراد از كلمه ‏ى «منكم» در آيه‏ ى مورد بحث، گروه‏ هايى هستند كه در آيات قبل ذكر شده ‏اند، يعنى طرفداران شيطان. و مراد از نجات متّقين، نجات كسانى است كه از كفر و شرك نجات يافته ‏اند. يعنى همه ‏ى هواداران شيطان وارد دوزخ مى ‏شوند، امّا كفّار و مشركين در آنجا باقى مى ‏مانند و لكن گناهكارانى كه به شرك و كفر آلوده نبوده ‏اند، ولى فاسق بوده ‏اند سر انجام آزاد مى ‏شوند.

(124) «اولئك عنها مبعدون » مؤمنان از آتش دوزخ دور نگاهداشتـه مى ‏شوند. انبياء، 101.
« و هم‏ من فزع يومئذ آمنون» نيكوكاران از وحشت قيامت در امانند. نمل، 89.
« لايسمعون حسيسها » مؤمنان صالح ، صداى آتش دوزخ را نمى‏ شنوند. انبياء، 102.

(125) امام صادق‏ عليه السلام فرمودند: آيا نشنيده ‏اى شخصى كه مى ‏گويد: بر آب فلان طايفه وارد شدم ، مرادش رسيدن به آب است، نه دخول در آب. تفسير نورالثقلين.

3 ـ پيـــــــام هـــــــا :

1- قيامت و مراحل آن ، حساب شده و دقيق است. « لنحشرنّهم... لننزعنّ... اِن منكم الاّ واردها»

2ـ خدا داراى سنّت‏ها و برنامه‏ هاى قطعى و حتمى است. « كان‏ على ‏ربّك‏ حتماً مقضيّا »

دوران چهل ساله ي فراق يعقوب به سر آمد ،

و دوران هزار و دويست ساله ي فراق شيعيان به سر نيامد !

چــــــــــرا ؟

اين جمعــه هم گـــذشت

و نيامديــــد آقــــــا !

و ما همچنــــان در فراقتـــــان

دعــــــاي فَــــــرَج بر لب داريم

عزت در سايه قوت

Tue, 21 Feb 2017 11:10:00 GMT

قوت به معناي توان است؛ يعني ظرفيت و استعدادي که موجب مي شود تا انسان قادر به انجام کاري يا ترک آن شود. انسان تا قوت نداشته باشد، قدرت نخواهد داشت؛ زيرا با قوت و توان است که قادر به انجام کاري و حتي ترک کاري مي شود؛ اگر کسي توان و قوت نداشته باشد، ممکن است بخواهد کاري را انجام ندهد، ولي اجبار و اکراه ديگري موجب شود که آن را انجام دهد. پس اين گونه نيست که تنها قدرت بر انجام کاري نيازمند قوت باشد، بلکه ترک کاري نيز نيازمند قوت و توان ايستادگي در برابر کسي يا چيزي است که داراي قوت و قدرت است.

يکي از اهداف هر انسان و نظام سياسي دست يابي به عزت است؛ يعني به معنايي نفوذناپذيري است؛ در عربي به زمين سخت و محکم که نتوان آن را شکافت زمين عزيز و الارض العزاز مي گويند. همين طور به زمين که آب بر آن مسلط نشود و در بلندي قرار گيرد زمين عزيز گفته مي شود که در برابر زمين ذليل قرار مي گيرد؛ زيرا قابليت شکافتن و سلطه را دارا است.

از نظر قرآن عزت تنها از آن خداوند تبارک و تعالي است؛ و او خاستگاه هر عزتي است که از نظر قرآن تنها به پيامبر(ص) و مومنان تابع ايشان مي رسد؛ زيرا اينان مظهر عزت الهي هستند.

براي کسب عزت بايد قوي بود و توان و ظرفيت خود را بالا برد. از همين روست که خداوند در آيه 60 سوره انفال فرمان مي دهد تا در حدّ استطاعت براي خود توان و قوت فراهم آوريد تا نه تنها توان کنش و واکنش سريع را داشته باشيد، بلکه از آن توان خود به عنوان ارهاب و ترساندن بهره گيريد و در نقش بازدارنده از هر گونه تجاوز فعلي يا احتمالي دشمن عمل کند.

از آيات قرآني به دست مي آيد که عزت الهي هماره با اموري از جمله قوت همراه است. از اين روست که هماره اسم عزيز با اسم قوي(هود، آيه 66؛ حج، آيات 40 و 74؛ احزاب، آيه 25؛ شوري، آيه 19؛ قمر، آيه 42؛ حديد، آيه 25؛ مجادله، آيه 21؛ حشر، آيه 23) همراه است.

البته به نظر مي رسد دست يابي کامل به اسم عزيز و مظهريت در آن، آخرين مرحله و مرتبه انقطاع انسان به سوي خدا ؛ يعني در مرتبه کمال الانقطاع است؛ زيرا در اين صورت است که انسان به اسم عزيز در ساحت قدس الهي تعلق پيدا کرده و آويزان مي شود: تصير ارواحنا معلّقه بعزّ قدسک.(مناجات شعبانيه)

کسي که اسم عزيز آويزان شود و مظهر آن گردد، به اسماي ديگري دست مي يابد که بازتاب و پيامد آن است؛ از همين رو، پس از اسم عزيز در قرآن ذکر شده است. اين اسماي ديگر عبارتند از: وهاب(ص، آيه 9)، حکيم(بقره، آيه 129)، حميد(بروج ، آيه 8)، رحيم(شعراء، آيه 9)، عليم(انعام، آيه 96)، ذوانتقام(آل عمران، آيه 4)، غفور(فاطر، آيه 28)

پس براي رسيدن به عزت و بهره مندي از ساير صفات الهي و مظهريت در آن ها بايد، قوت يافت و مظهر اسم قوي شد.

ميزان ممکن شناخت خدا

Tue, 21 Feb 2017 11:09:00 GMT

ما خدا را چه اندازه مي شناسيم؟ اصلا تا چه اندازه مجاز به شناخت او هستيم؛ و به تعبير دقيق تر ، تا چه ميزان ممکن است تا انسان خدا را بشناسد؟

به نظر مي رسد که خدا را نمي توان چنان که بايد و شايد شناخت؛ زيرا يکم: خدا موجودي بسيط است و جزء ندارد؛ پس يا بايد خدا را کامل بشناسيم يا اصلا نشناسيم و اين طور نيست که بخشي را مي توانيم بشناسيم و بخشي را نمي توانيم بشناسيم؛ دوم اين که خدا نامتناهي است و موجود متناهي چون انسان نمي تواند به نامتناهي برسد و احاطه علمي به او پيدا کند و خدا محاط علمي او شود. از همين روست که خداوند از شناخت ذات برحذر مي دارد و مي فرمايد: وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ؛ و الله شما را از نفس و ذاتش بر حذر مي دارد.(آل عمران، آيه 30)

بر اساس ادله و براهين ، انسان نمي تواند ذات خداوند را بشناسد هم چنان که صفاتي که عين ذات است قابل شناخت براي انسان نيست. اين دو منطقه ممنوع است؛ البته ممنوعيت به معناي عدم جواز نيست، بلکه به معناي عدم امکان است؛ يعني انسان نمي تواند بشناسد نه اين که نبايد بشناسد و جايز نيست؛ پس آن حذر و منعي که گفته شده ، تشريعي نيست بلکه بيان يک حقيقت تکويني است که انسان ناتوان از شناخت ذات و صفات عين ذات است.

اما اگر ما نتوانيم خدا را بشناسيم، اين سخن به نوعي، قول به تعطيل است که ما چنين اعتقادي نداريم؛ پس بايد براي انسان امکان شناختي از خدا در مرتبه يا مراتبي، وجود داشته باشد. بر اساس آيات و روايات معتبر، انسان مي تواند نسبت به اسماء و صفات فعل الهي شناخت پيدا کند و اين ميزان از شناخت نيز بر او واجب است. اصولا بايد گفت براهين اثبات و نيز شناخت خدا به اين حوزه مربوط و مرتبط است. اسماء و صفات الهي به مفاهيمي اشاره دارد که ما آن را در خود مي يابيم و مي توانيم از اين طريق به حقيقت آن پي ببريم. اطلاق علم بر خدا و انسان از نظر مفهوم يکي است و اين گونه نيست که مشترک لفظي همانند شير آب و شير جنگل و شير خوراکي باشد، بلکه مشترک معنوي است. البته از آن جايي که تشکيک مراتبي وجود دارد، پس ميان علم الهي و علم انساني چنان فرق است که گويي ميان اين دو اشتراک لفظي وجود دارد، در حالي اين گونه نيست. پس ما از طريق اسماء و صفات فعل الهي مي توانيم، خدا را بشناسيم و همين ميزان از شناخت که ممکن است براي ما واجب از شناخت و معرفت خدا است نه بيش تر.

البته اين مباحث در حوزه شناخت و معرفت است ؛ اما به نظر مي رسد که در مساله «صيرورت و انقلاب انسان» به سوي ابديت، گام اول از مقصود شدن و صيرورت و انقلاب همان رسيدن به رب و پروردگار خود شخصي انسان است: وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ؛ و به راستى كه ما به سوى پروردگارمان بازخواهيم گشت.(زخرف، آيه 14) اما در گام هاي بعدي اين صيرورت و انقلاب به سوي رب العالمين است که خودش حاکي از «الله» است. سپس در مراتب رشدي که در عوالم برزخ و قيامت و مانند آن انجام مي گيرد، ممکن شرايط آن عوالم اين امکان را فراهم آورد تا انسان به مناطق ممنوع نيز وارد شد و حتي صيرورت و شدن به سمت مقام الوهيت: وَ إِلَي اللَّهِ الْمَصيرُ(آل عمران، آيه 28?؛ يا حتي هويت واحدي يا بالاتر آن حتي صيرورت به سوي مقام احديت باشد: إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.(غافر، آيه 3) ولي فعلا در دنيا چنين صيرورت و انقلابي شدني نيست.البته شايد اين «لَنْ تَرَانِي »(اعراف، آيه 143) نفي ابديتي باشد که شامل عوالم ديگر نيز مي شود و اين صيرورت و انقلاب براي فهميدن و ديدني نيست که به منطقه فراتر از فيض برسد. پس صيرورت و انقلاب و فهميدن و ديدن محدود به منطقه فعل است، نه ذات و نه صفات عين ذات.

سوق دادن بدرقه اي و زجري

Sat, 18 Feb 2017 11:02:00 GMT

در آيات قرآني بيان شده که فرشتگاني هستند که از جلو به عنوان قائد کسي را مي کشند و فرشتگاني از جلو به عنوان سائق، هل مي دهند و به زور وادار به کاري مي کنند.

خداوند بيان مي کند که هر نفس انساني داراي يک سائق و هل دهنده است: وَ جَاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَشَهِيدٌ؛ هر كسى مى ‏آيد در حالى كه با او سوق‏دهنده و گواهى ‏دهنده‏ اى است.(ق، آيه 21)

از آن جايي که اين آيه در سياق آيات احتضار محتضر است، به نظر مي رسد که نفس نمي خواهد از دنيا به آخرت برود و از همين رو، بايد او را با زور وادار به خروج از تن بکنند و به سمت برزخ و آخرت سوق دهند.

اما با دقت نظر مي توان دريافت که سائق هاي همه نفوس آدمي يکسان عمل نمي کنند؛ زيرا نفس تبهکار را با سيخونک و زور به سمت آخرت مي برند؛ در حالي که نفس مومن و متقي را بدرقه مي کنند.

در حقيقت، هر دو از پشت سر مي آيند، با اين تفاوت که سائق نفس مومن، براي بدرقه کريمانه در پشت قرار مي گيرد و از دنيا به سوي آخرت بدرقه اش مي کند و از آخرت نيز فرشتگاني به استقبال مي آيند و کريمانه با گفتن : سلاما سلاما او را به بهشتي مي برند، در حالي که خود آن بهشت نيز به استقبال به سمتش مي آيد؛ يعني هم فرشته از پشت در دنيا او را بدرقه مي کند و هم فرشتگاني به استقبال از بهشت مي آيند؛ در حالي که خود بهشت نيز گام هايي براي نزديکي بر مي دارد و شتاب مي کند تا به مومن متقي برسد و اين گونه او را تکريم کند.(واقعه، آيه 26؛ ق، آيه 34؛ حجر، آيه 46؛ شعراء، آيه 90)

خداوند در باره اين وضعيت مومنان متقي مي فرمايد: وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ ؛ و كسانى كه از پروردگارشان پروا داشته‏ اند گروه گروه به سوى بهشت‏ سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن به رويشان گشوده گردد و نگهبانان آن به ايشان گويند: سلام بر شما خوش آمديد در آن درآييد و جاودانه بمانيد.(زمر، آيه73)

اما وضعيت کافران اين طور است که اين سائق آنان را با زور به سوي دوزخ و آخرت مي راند؛ زيرا وقتي از چشمان قلب ايشان پرده هاي غفلت و گناه کنار مي رود و چشمان ايشان تيز مي شود و حقايق روشن و وضعيت آينده آشکار و هويدا مي شود و تعلقات دنيا آنان را به خود مي خواند، ايشان نمي خواهند به سمت آخرت بروند و روان از تن خارج سازند.(ق، آيات 18 تا 22) در اين حالت است که سائق با زور ايشان را مي راند. خداوند مي فرمايد: وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ؛ و كسانى كه كافر شده‏ اند گروه گروه به سوى جهنم رانده شوند تا چون بدان رسند درهاى آن به رويشان گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گويند: مگر فرستادگانى از خودتان بر شما نيامدند كه آيات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به ديدار چنين روزى شما را هشدار دهند! گويند: چرا ولى فرمان عذاب بر كافران واجب آمد. (زمر، آيه 71)

اصولا انسان به وضعيتي عادت کند نمي خواهد ترک کند، از همين روست که حاضر به ترک شکم مادر نيست، از همين روست که او را از بطن و شکم مادر اخراج مي کنند: و اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ.(نحل، آيه 78)

پيروي از آيين شيطاني در دولت اسلامي

Wed, 15 Feb 2017 20:22:00 GMT

خداوند به پيامبر(ص) و نظام سياسي ولايي هشدار مي دهد که لازم است هر کاري را انجام مي دهد تابع شريعت الهي باشد، نبايد تحت تاثير هواهاي نفساني ديگران و خواسته هاي آنان عمل کند؛ حتي اگر آن ديگري مومناني از شرايع الهي ديگر باشد که شامل ملت يهودي و مسيحي مي شود؛ زيرا سياست دشمنان ، سياست نفوذ گام به گام و پيشروي فرآيندي است، به طوري که در نهايت چيزي از ملت و آيين الهي اسلام باقي نمي ماند و آيين شيطاني حاکم بر سبک زندگي دولت و امت مي شود. خداوند مي فرمايد: وَلَن تَرضى? عَنكَ اليَهودُ وَلَا النَّصارى حَتّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُم قُل إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُدى وَلَئِنِ اتَّبَعتَ أَهواءَهُم بَعدَ الَّذي جاءَكَ مِنَ العِلمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلا نَصيرٍ؛ هرگز يهود و نصاري از تو راضي نخواهند شد، تا به طور کامل، تسليم خواسته‌هاي آنها شوي، و از آيين تحريف يافته آنان، پيروي کني. بگو: «هدايت، تنها هدايت الهي است!»؛ و اگر از هوي و هوسهاي آنان پيروي کني، بعد از آنکه از حقيقت آگاه شده‌اي، هيچ سرپرست و ياوري از سوي خدا براي تو نخواهد بود.(بقره، آيه 130)

به نظر مي رسد که دولت اسلامي، گام به گام عقب نشيني کرده و دشمنان گام به گام آيين شيطاني خود را بر نظام سياسي و امت تحميل مي کنند.

هر روز اخباري در رسانه هاي رسمي منتشر مي شود که گوياي عقب نشيني از ملت و آيين اسلام در سبک زندگي ونظام سياسي و قانوني آن و پيروي از هواهاي نفساني شيطاني آيين و سبک زندگي دشمنان و کافران است.

سياست دور زدن قانون و قانون گريزي در اشکال گوناگون رخ مي دهد؛ گاه قسط و سهم مردم از بيت المال و انفال و في که در قالب يارانه پرداخت مي شد، حذف مي شود به داعي و انگيزه آن که اين مردم هنوز به بلوغ فکري نرسيده و نمي دانند چگونه سهم و قسط خود را مصرف کنند و همانند سفيهان و نابالغان نيازمند سرپرستي و کفالت دولت هستند در اختيار دولت قرار مي گيرد ؛ و جالب تر اين که اين پول مردم به جاي مديريت امور ايشان براي اختلاس و به تعبير آقايان معوقات بانکي و سرمايه براي از ما بهتران ساماندهي مي شود؛؛ و گاه ديگر، اختلاس از بيت المال انجام مي شود و در قالب معوقات توجيه مي شود؛ چنان که اصحاب سبت قانون شکني مي کردند و در روز شنبه که ماهيگيري حرام بود، راه ماهي ها را سد مي کردند و روز يکشنبه آن ها را مي گرفتند، اينان نيز اين گونه قانون و شريعت اسلام را دور مي زنند.(اعراف، آيات 164 تا 167)

و روز ديگر، بر خلاف قوانين جمهوري اسلامي و حتي قوانين بين المللي، براي دور زدن قانون حجاب و لزوم آن ، به خانه سفير سوئد مي روند و در آن جا اجازه مي دهند تا قوانين و آيين شيطاني فمينستي اجرا شود و براي يک مشت دلار و رهايي از تحريم شياطين ، قوانين اسلام و شريعت ناديده گرفته شود. به نظر مي رسد که روز به روز، دولت اسلامي ، آيين اسلام و سبک زندگي آن را کنار مي گذارد و هر روز با عقب نشيني از اسلام و آيين آن، بر اساس آيين شيطاني و هواهاي نفساني دشمنان رفتار مي کند و اين گونه چيزي از مشروعيت سياسي و مقبوليت براي خود جايي باقي نمي گذارد؛ زيرا مشروعيت نظام سياسي جمهوري اسلامي و دولت اسلامي، به اجراي قوانين الهي آن است که در آيات 39 و 41 سوره حج و آيات ديگر بيان شده است.

پذيرايي اکرامي

Wed, 15 Feb 2017 20:20:00 GMT

ميزباني آدابي دارد که برخي از آن ها در مطالب پيشين بيان شده است. از جمله آداب ميزباني و مهماني آن است که ميزبان مهمان را اکرام کند. اکرام کردن مهمان توجه ويژه به اوست به گونه اي که مهمان عزيز و گرامي داشته و محبت و مودت را موجب شود.

براي اکرام مهمان مي توان کارهاي بسياري را انجام داد. خداوند چون کريم است و ميزباني اش نيز کريمانه است، بايد از او ميزباني و مهمان داري را بياموزيم. خداوند اهل بهشت را به سبب کسب تقوا و رسيدن به مقام متقين اکرام مي کند و خود ميزباني آنان را به عهده مي گيرد؛ زيرا گفته است که متقين، کريمان الهي هستند: إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ؛ هر چه با تقواتر در نزد خدا کريم تر است.(حجرات ، آيه 13)

چگونگي اکرام خداوند از مهمانان کريم خويش به اشکال گوناگوني است. از جمله آن که گروهي را به پيشواز مي فرستد و با سلام و صلوات وارد خانه بهشت مي کند.(واقعه، آيه 26؛ ق، آيه 34؛ حجر، آيه 46)

ديگر آن که هر چه دارد از پذيرايي پيش مي آورد و تقديم مي کند. جالب اين که خداوند اهل بهشت را به سمت بهشت نمي برد ، بلکه بهشت را به سمت بهشتي ها مي برد: وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ؛ و آن روز بهشت براى پرهيزگاران نزديك مى‏ گردد.(شعراء، آيه 90)

ميزباني مومنان نيز بايد خداگونه باشد. پس اگر نمي توانيم اتاق را جا به جا کنيم؛ ولي مي توانيم سفره پذيرايي را جا به جا کنيم. اين گونه نباشد که سفره بياندازيم و مردم را به سمت سفره پذيرايي ببريم، بلکه براي تکريم مهمان، سفره پذيرايي را نزدش ببريم. همين صفت را پيامبران(ع) از خدا آموختند. از اين روست که حضرت ابراهيم (ع) که کريمانه چون خداي کريم پذيرايي و ميزباني مي کرد؛ براي تکريم مهمانان خويش سفره را نزد ايشان برد و نزديک کرد، نه آن که آنان را بر سر سفره آماده ببرد. خداوند مي فرمايد: فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛ و ديرى نپاييد كه گوساله‏ اى بريان را نزد مهمانان آورد.(هود، آيه 69) و در جايي ديگر درباره اين رفتار رحماني حضرت(ع) نسبت به تکريم مهمانان مي فرمايد:فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمينٍ فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ؛و گوساله‏ اى فربه و بريان آورد و آن را نزديکشان برد.(ذاريات، آيات 26 و 27)

پس نه تنها بهترين گوساله را کشت و پخت و آماده کرد، بلکه نزدشان برد و سپس آنان چنان در کنارشان کشاند که راحت بردارند و بخورند.

افزايش مشيت انساني در قيامت

Tue, 14 Feb 2017 01:26:00 GMT

انسان در دنيا به سبب محدوديت هايي چون محدوديت هاي علمي(اسراء، آيه 85) خواسته ها و مشيت هاي محدودي دارد. دامنه آرزوها و آمال انسان خيلي خرد و حقير نسبت به بي نهايت است؛ اما وقتي انسان در آخرت وارد مي شود، چون متصل به بي نهايت مي شود، مشيت ها و خواسته هايش نيز با بي نهايت گره مي خورد. از اين روست که هماره در قيامت، خواسته ها و مشيت هايي جديدي دارد که گاه حتي با خواسته هاي قبلي اش، تفاوت ماهوي دارد. بنابراين، چيزهايي به علم و اراده انسان افزوده مي شود که غير قابل درک و تصور است.

خداوند درباره اهل بهشت و بهشتيان مي فرمايد: لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ ؛ در آن بهشت هر چه بخواهند براي آنان است و از نزد ما زيادتي است.(ق، آيه 35)

اين زيادت و افزايش در مشيت و خواسته هاي اهل بهشت انجام مي شود نه در ميزان عمل يا پاداش. به اين معنا که دايره خواسته ها و مشيت اهل بهشت افزايش مي يابد و خواسته ها و مشيت هايي را خواهند داشت که پيش تر اصلا نداشتند؛ زيرا بيرون از تصور و توان ايشان بود. از آن جايي که در بهشت هر کسي با اراده و مشيت است که خلق مي کند و مي آفريند همان طوري که خداوند با «كُنْ فَيَكُونُ» (بقره، آيه 117؛ يس، آيه 82؛ انعام، آيه 73) کار مي کند، اينان با نيز «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ» (يونس، آيه 10) کار آفرينش و خلقت چيزها را انجام مي دهند. پس افزايش دايره مشيت بهشتيان به معناي افزايش دايمي قدرت آفرينش و خلقت ايشان در بهشت است که به عنايت و فضل الهي به سبب رسيدن به مقام فناء و قرب الفرايض و خدايي شدن به دست آورده اند.

در حقيقت چون در دنيا، علم و فهم انسان محدود بود، خواسته ها و مشيت محدودي داشت؛ اما در بهشت ديگر اين محدوديت ها نيست؛ از همين روست که خداوند مي فرمايد: فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُون ؛ هيچ نفسي نمي داند که چه چيزهايي را برايشان نهان و مخفي ساخته ايم از چشم روشني ها که پاداش عمل ايشان است.(سجده، آيه 17) وقتي آن جا مي رود مي بيند که هستي بي نهايت است و خواسته ها و مشيت او نيز بي نهايت مي شود و هر روز بدان افزوده.

مجله پارسي نامه - علوم و معارف قرآني

باز هم اميد واهي

تفسيرسوره کهف براساسِ«متنِ عربي کتابِ اَلميزان»

***نسيم معرفت***

مشورت الزام آور

چگونگي و نحوه ارتباط با خدا

زبان اهل بهشت و اهل جهنم

تسخير جنيان

نقش احکام در نفس انساني

زمان لنگر افکني قيامت

نامگذاري سوره هاي قرآني

احساس بي نيازي عصيانگران

برخي از بايدها و نبايدهاي اعتكاف

آفتـــاب معـرفـت

غـذاي جــان

نشانــه هــاي قـدرت

مشترکات و متمايزات انسان و جن

ظرفيت بي نهايت متشابهات

چشمه جوشان قلب

آگاهي مردگان از زندگان

غـارت غيـرت حـقّ

فجر فاطمي

مراتب پنچ گانه احسان

حقيقت گناه، آتش فروزان

رازهاي سر به مهر

سرمنـزلِ سعـادت

عزت در سايه قوت

ميزان ممکن شناخت خدا

سوق دادن بدرقه اي و زجري

پيروي از آيين شيطاني در دولت اسلامي

پذيرايي اکرامي

افزايش مشيت انساني در قيامت

نسيم معرفت